Từ sự rạn nứt tư tưởng trung quân đến sự hình thành tư tưởng trung nghĩa trong sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu

Abstract

Các nhà nho yêu nước Nam Bộ nửa cuối thế kỷ XIX đã ý thức về sự lỗi thời của thiết chế phong kiến-một thiết chế không thể đưa dân tộc thoát khỏi nguy cơ mất nước-nên tư tưởng “trung quân” có sự rạn nứt dẫn đến sự hình thành tư tưởng “trung nghĩa” trong sáng tác. Nguyễn Đình Chiểu là tác gia tiêu biểu nhất có khối lượng văn chương chứa đựng tinh thần yêu nước và căm thù giặc sâu sắc. Ông đã dùng ngòi bút của mình xây dựng các hình tượng nghệ thuật sinh động để nói lên tâm tư, nguyện vọng trước cảnh nước mất nhà tan, ca ngợi những anh hùng trung nghĩa luôn tận trung với nước và đau xót cho những anh hùng đã trọn nghĩa với nhân dân.

Ngày nhận 31/10/2016; ngày chỉnh sửa 09/12/2016; ngày chấp nhận đăng 12/12/2016