Vấn đề phân biệt chủng tộc tại Mỹ từ năm 2010 đến nay
Abstract
Xuyên suốt trong lịch sử hơn 400 năm kể từ thời thuộc địa cho đến khi giành độc lập, nạn phân biệt chủng tộc vẫn luôn là một vấn đề nhức nhối trong xã hội Mỹ khi người da trắng được hưởng những đặc quyền đặc lợi hợp pháp trong xã hội, còn quyền lợi của các chủng tộc thiểu số khác bị xem nhẹ và đôi khi bị tước bỏ. Bối cảnh nước Mỹ sau năm 2010 chứng kiến nhiều biến động, đáng chú ý là đại dịch COVID-19, càng làm tình trạng phân biệt chủng tộc thêm trầm trọng. Mức độ phân biệt chủng tộc diễn ra từ cấp độ thể chế tới cấp độ nhóm và xuống cấp độ cá nhân, thể hiện qua việc tiếp cận việc làm; luật pháp; và tiếp cận dịch vụ công. Chính phủ dù đã có những nỗ lực khắc phục nhưng vẫn là chưa đủ khi nhiều chính sách còn mang tính “lý thuyết” và chưa đồng bộ từ cấp liên bang tới cấp tiểu bang, từ đó châm ngòi cho những vấn đề bất bình đẳng khác giữa các nhóm chủng tộc. Bài viết sẽ nghiên cứu về phân biệt chủng tộc ở Mỹ từ năm 2010 đến nay về bối cảnh tác động và thực trạng, đồng thời đưa ra một số nhận xét về vấn đề liên quan.
Ngày nhận 28/10/2023; ngày chỉnh sửa 22/11/2023; ngày chấp nhận đăng 31/12/2023
DOI.........................
Keywords
References
Abelson Jonathan S., Natalie Z. Wong, Matthew Symer, Gregory Eckenrode, Anthony Watkins, Heather Yeo. 2018. “Racial and ethnic disparities in promotion and retention of academic surgeons”. The American Journal of Surgery 216(4)
DOI:10.1016/j.amjsurg.2018.07.020.
Agency for Healthcare Research and Quality. 2018. “National Healthcare Quality and Disparities Report”. U.S Department Health and Human Services- Agency for Healthcare Research and Quality
(https://www.ahrq.gov/sites/default/files/wysiwyg/research/findings/nhqrdr/2018qdr-final.pdf). Truy cập tháng 10 năm 2023.
Bertrand Marianne, Mullainathan Sendhil. 2004. “Are Emily and Greg More Employable than Lakisha and Jamal? A Field Experiment on Labor Market Discrimination”. The American Economic Review 94(4): 991–1013.
Bielby William T. 2012. “Minority Vulnerability in Privileged Occupations: Why Do African American Financial Advisers Earn Less than Whites in a Large Financial Services Firm?”. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science 639(1): 13–32 DOI: https://doi.org/10.1177/0002716211422338.
Burroughs Nicholas Bogel and Garcia Sandra E.. 2020. “What Is Antifa, the Movement Trump Wants to Declare a Terror Group?”. The New York Times
(https://www.nytimes.com/article/what-antifa-trump.html). Truy cập tháng 08 năm 2023.
Carratala Sofia, Maxwell Connor. 2020. “Health Disparities by Race and Ethnicity”. Center for Amrican Progress
(https://www.americanprogress.org/article/health-disparities-race-ethnicity/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Centers for Disease Control and Prevention. 2021. “Media Statement from CDC Director Rochelle P. Walensky, MD, MPH, on Racism and Health”. Centers for Disease Control and Prevention (https://www.cdc.gov/media/releases/2021/s0408-racism-health.html). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Chen Jenny. 2022. ““She hardly goes out”: Racism is keeping many Asian Americans from going to the doctor”. VOX (https://www.vox.com/23185392/hate-crimes-asian-americans-doctor). Truy cập tháng 06 năm 2023.
Dickman Samuel L, David U Himmelstein, Steffie Woolhandler. 2017. “Inequality and the health-care system in the USA”. The Lancet (London, England) 389(10077): 1431–1441
DOI: 10.1016/S0140-6736(17)30398-7.
Đông A. 2021. “Hơn 9.000 vụ kỳ thị người gốc Á ở Mỹ được ghi nhận trong đại dịch Covid-19”. Diễn đàn của Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam (https://thanhnien.vn/hon-9000-vu-ky-thi-nguoi-goc-a-o-my-duoc-ghi-nhan-trong-dai-dich-covid-19-1851100698.htm). Truy cập tháng 06 năm 2023.
Edwards Lynne, April Edwards Kontostathis, Christina Fisher. 2016. “Cyberbullying, race/ethnicity and mental health outcomes: A review of the literature”. Media and Communication 4(3):71-78 DOI: 10.17645/mac.v4i3.525.
Forgey Quint. 2019. “FBI agents warn domestic terrorism poses 'threat to the American people'”. Politico
(https://www.politico.com/story/2019/08/06/fbi-domestic-terrorism-threat-to-american-people-1449105). Truy cập tháng 07/2023.
Hammond Linhda Darling. 1998. “Unequal Opportunity: Race and Education. Brookings”. (https://www.brookings.edu/articles/unequal-opportunity-race-and-education/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Hanks Angela, Solomon Danyelle, Weller Christian E.. 2018. “Systematic Inequality: How America's Structural Racism Helped Create the Black-White Wealth Gap”. Center for American Progress (https://www.americanprogress.org/article/systematic-inequality/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Harber Kent, Jamie Lynn Gorman, Frank P. Gengaro, Samantha Butisingh, William Tsang, Rebecca Ouellette. 2012. “Students’ race and teachers’ social support affect the positive feedback bias in public schools”. Journal of Educational Psychology 104(4): 1149–1161 DOI: 10.1037/a0028110.
Hoffman Kelly M., Sophie Trawalter, Jordan R. Axt, M. Norman Oliver. 2016. “Racial bias in pain assessment and treatment recommendations, and false beliefs about biological differences between blacks and whites”. Proceedings of the National Academy of Sciences 113(16): 4296–4301 DOI: 10.1073/pnas.1516047113.
Huerto, Ryan. 2020. “Minority Patients Benefit from Having Minority Doctors, But That’s a Hard Match to Make”. Michigan Medicine (https://www.michiganmedicine.org/health-lab/minority-patients-benefit-having-minority-doctors-thats-hard-match-make). Truy cập tháng 12 năm 2023.
James Sophie Bjork. 2022. “Fueled by virtually unrestricted social media access, white nationalism is on the rise and attracting violent young white men”. The Conversation. (https://theconversation.com/fueled-by-virtually-unrestricted-social-media-access-white-nationalism-is-on-the-rise-and-attracting-violent-young-white-men-186896). Truy cập tháng 07 năm 2023.
Johnson Carla K., Olga R. Rodriguez, Angeliki Kastanis. 2021. As US COVID-19 death toll nears 600,000, racial gaps persist. AP News (https://apnews.com/article/baltimore-california-coronavirus-pandemic-race-and-ethnicity-health). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Jones Camara P. 2000. “Levels of racism: A theoretic framework and a gardener’s tale”. American Journal of Public Health 2000 August; 90(8): 1212–1215.
DOI: 10.2105/ajph.90.8.1212.
Kemp Simon. 2022. “Digital 2022: The United States of America”. Data Report (https://datareportal.com/reports/digital-2022-united-states-of-america). Truy cập tháng 08 năm 2023.
Kochhar Rakesh, Bennett Jesse. 2021. “U.S. labor market inches back from the COVID-19 shock, but recovery is far from complete.” PEW Research Center. (https://www.pewresearch.org/short-reads/2021/04/14/u-s-labor-market-inches-back-from-the-covid-19-shock-but-recovery-is-far-from-complete/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Lett Elle, H Moses Murdock, Whitney U Orji, Jaya Aysola, Ronnie Sebro. 2019. “Trends in Racial/Ethnic Representation Among US Medical Students”. JAMA Network Open 2(9)
DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2019.10474.
Mandler C. 2023. “The Affordable Care Act has significantly reduced racial disparities in health care access, report says”. CBSNews (https://www.cbsnews.com/news/affordable-care-act-obamacare-reduced-racial-and-ethnic-disparities-healthcare/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Mason Jeff. 2022. “In Buffalo, Biden condemns 'poison' of U.S. white supremacy”. Reuters (https://www.reuters.com/world/us/buffalo-biden-meet-victims-families-after-white-supremacist-shooting-2022-05-17/). Truy cập tháng 07 năm 2023.
Meghani Salimah H, Eeeseung Byun, Rollin M Gallagher. 2012. “Time to take stock: a meta-analysis and systematic review of analgesic treatment disparities for pain in the United States”. Pain medicine (Malden, Mass.) 13(2): 150–174 DOI: 10.1111/j.1526-4637.2011.01310.x.
Modan Naaz. 2022. “7 charts highlighting the pandemic’s impact on 2022 NAEP scores”. K-12 Dive (https://www.k12dive.com/news/7-charts-highlighting-the-pandemics-impact-on-2022-naep-scores/631098/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Muhammad Dedrick Asante, Sim Sally. 2020. “Racial Wealth Snapshot: Asian Americans And The Racial Wealth Divide”. National Community Reinvestment Coalition (https://ncrc.org/racial-wealth-snapshot-asian-americans-and-the-racial-wealth-divide/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
National Center for Education Statistics, U.S. Department of Education. 2020. “Explore NAEP Long-Term Trends in Reading and Mathematics”. The Nation’s Report Card (https://www.nationsreportcard.gov/ltt/?age=9). Truy cập tháng 12 năm 2023.
National Institutes of Health. 2021. “NIH stands against structural racism in biomedical research”. U.S. Department of Health & Human Services (https://www.nih.gov/about-nih/who-we-are/nih-director/statements/nih-stands-against-structural-racism-biomedical-research). Truy cập tháng 10 năm 2023.
Nicholson Crotty Sean, Jason A Grissom, Nicholson-Crotty Jill, Christopher Redding. 2016. “Disentangling the Causal Mechanisms of Representative Bureaucracy: Evidence from Assignment of Students to Gifted Programs”. Journal of Public Administration Research and Theory 26(4): 745–757 DOI: https://doi.org/10.1093/jopart/muw024.
NPR. 2021. “More Than 9,000 Anti-Asian Incidents Have Been Reported Since The Pandemic Began”.
(https://www.npr.org/2021/08/12/1027236499/anti-asian-hate-crimes-assaults-pandemic-incidents-aapi). Truy cập tháng 06 năm 2023.
Office of Civil Rights. 2021. “An Overview of Exclusionary Discipline Practices in Public Schools for the 2017-18 School year”. U.S. Department of Education. (https://www2.ed.gov/about/offices/list/ocr/docs/crdc-exclusionary-school-discipline.pdf). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Office of Minority Health. 2021. “Our Work Today”. U.S. Department of Health and Human Services- Office of Minority Health (https://www.minorityhealth.hhs.gov/omh/browse.aspx?lvl=1&lvlid=1). Truy cập tháng 10 năm 2023.
Office of Minority Health. 2022. “Obesity and African Americans”. U.S. Department of Health and Human Services- Office of Minority Health
(https://minorityhealth.hhs.gov/omh/browse.aspx?lvl=4&lvlid=25). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Pager Devah, Western Bruce, Bonikowski Bart. 2009. “Discrimination in a Low-Wage Labor Market: A Field Experiment”. American Sociological Review 74(5): 777–799 DOI: https://doi.org/10.1177/000312240907400505.
Perez Evan, Hoffman Jason. 2020. “Trump tweets Antifa will be labeled a terrorist organization but experts believe that's unconstitutional”. CNN (https://edition.cnn.com/2020/05/31/politics/trump-antifa-protests/index.html). Truy cập tháng 08 năm 2023.
PEW Research Center. 2022a. “About a third of Asian Americans say they have changed their daily routine due to concerns over threats, attacks”. PEW Research Center (https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/05/09/about-a-third-of-asian-americans-say-they-have-changed-their-daily-routine-due-to-concerns-over-threats-attacks/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
PEW Research Center. 2022b. “Black Americans Have a Clear Vision for Reducing Racism but Little Hope It Will Happen”. PEW Research Center (https://www.pewresearch.org/race-ethnicity/2022/08/30/black-americans-have-a-clear-vision-for-reducing-racism-but-little-hope-it-will-happen/). Truy cập tháng 08 năm 2023.
Porter Eduardo. 2019. “Who Discriminates in Hiring? A New Study Can Tell”. The New York Times
(https://www.nytimes.com/2021/07/29/business/economy/hiring-racial-discrimination.html). Truy cập tháng 09 năm 2023.
Phạm Ngọc Lam Giang. 2022. “Đấu tranh chống phân biệt chủng tộc ở Hoa Kỳ”. Tạp chí Châu Mỹ Ngày Nay 61: 57-64.
Quỳnh Phương, Yến My. 2021. “Ông Trump bị kiện vì dùng từ 'virus Trung Quốc', 'Kung Flu' đề cập bệnh Covid-19”. Diễn đàn của Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam (https://thanhnien.vn/ong-trump-bi-kien-vi-dung-tu-virus-trung-quoc-kung-flu-de-cap-benh-covid-19-1851256073.htm). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Roberts Steven O, Rizzo Michael T. 2021. “The psychology of American racism”. American Psychologist Journal 76 (3): 475-487 DOI: 10.1037/amp000064.
Sohn Heeju. 2017. “Racial and Ethnic Disparities in Health Insurance Coverage: Dynamics of Gaining and Losing Coverage over the Life-Course”. Population Research and Policy Review 36(2): 181–201 DOI: 10.1007/s11113-016-9416-y.
St. Catherine University. 2021. “Racial Discrimination in Healthcare: How Structural Racism Affects Healthcare”. (https://www.stkate.edu/academics/healthcare-degrees/racism-in-healthcare). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Thanh Hà. 2021. “17 sắc lệnh ông Biden ký ngày đầu là tổng thống Mỹ có ý nghĩa gì?”. Báo Lao Động. (https://laodong.vn/the-gioi/17-sac-lenh-ong-biden-ky-ngay-dau-la-tong-thong-my-co-y-nghia-gi-873073.ldo). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Thanh Phương. 2021. “Mỹ: Ngày kỷ niệm chấm dứt chế độ nô lệ thành ngày nghỉ lễ liên bang”. Vietnamplus. (https://www.vietnamplus.vn/my-ngay-ky-niem-cham-dut-che-do-no-le-thanh-ngay-nghi-le-lien-bang-post720908.vnp). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Conversation. 2022. “Poll reveals white Americans see an increase in discrimination against other white people and less against other racial groups”. (https://theconversation.com/poll-reveals-white-americans-see-an-increase-in-discrimination-against-other-white-people-and-less-against-other-racial-groups-185278). Truy cập tháng 10 năm 2023.
The Council of State Governments Justice Center. 2014. “Researchers Examine Effects of a Criminal Record on Prospects for Employment”. The Council of State Goverments (https://csgjusticecenter.org/2014/09/23/researchers-examine-effects-of-a-criminal-record-on-prospects-for-employment/).Truy cập tháng 12 năm 2023.
The New York Times. 2022. “Coronavirus in the U.S.: Latest Map and Case Count”. (https://www.nytimes.com/interactive/2021/us/covid-cases.html). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The White House. 2021. “FACT SHEET: Biden Administration Announces Historic $10 Billion Investment to Expand Access to COVID-19 Vaccines and Build Vaccine Confidence in Hardest-Hit and Highest-Risk Communities”. (https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2021/03/25/fact-sheet-biden-administration-announces-historic-10-billion-investment-to-expand-access-to-covid-19-vaccines-and-build-vaccine-confidence-in-hardest-hit-and-highest-risk-communities/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The White House. 2022. “The Biden-Harris Administration Immediate Priorities”. (https://www.whitehouse.gov/priorities/). Truy cập tháng 09 năm 2023.
Trading Economics. 2023. “United States GDP per capita PPP” (https://tradingeconomics.com/united-states/gdp-per-capita-ppp). Truy cập tháng 12năm 2023.
U.S Bureau of Labor Statistics. 2021. “Labor force characteristics by race and ethnicity, 2020”. U.S Bureau of Labor Statistics (https://www.bls.gov/opub/reports/race-and-ethnicity/2020/home.htm). Truy cập tháng 12 năm 2023.
United States Census Bureau. 2021. “Current Population Survey, 1989 to 2021 Annual Social and Economic Supplements, September 2021”. United States Census Bureau (https://www.pgpf.org/blog/2021/11/income-and-wealth-in-the-united-states-an-overview-of-data). Truy cập tháng 12năm 2023.
United States Census Bureau. 2022. “Census Bureau Releases New Educational Attainment Data”. United States Census Bureau. (https://www.census.gov/newsroom/press-releases/2022/educational-attainment.html). Truy cập tháng 10/2023.
Văn Khoa. 2020. “Dịch Covid-19 'giết' việc làm, tỉ lệ thất nghiệp ở Mỹ cao nhất trong gần 30 năm”. Diễn đàn của Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam (https://thanhnien.vn/dich-covid-19-giet-viec-lam-ti-le-that-nghiep-o-my-cao-nhat-trong-gan-30-nam-185954125.htm). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Wager Emma, Matthew McGough, Shameek Rakshit, Krutika Amin, and Cynthia Cox. 2022. “How does health spending in the U.S. compare to other countries?”. Health System Tracker. (https://www.healthsystemtracker.org/chart-collection/health-spending-u-s-compare). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Wall Street Journal. 2022. “Are Colleges Discriminating Against Asian Applicants?”. (https://www.wsj.com/articles/college-discriminating-asian-student-minority-affirmative-action-diversity-supreme-court-students-fair-admission-harvard-11643752651). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Các luật tham khảo
Age Discrimination in Employment Act: ADEA, 1967. U.S Equal Employment Opportunity Commission (https://www.eeoc.gov/statutes/age-discrimination-employment-act-1967). Truy cập tháng 12 năm 2023.
Every Student Succeeds Act: ESSA, 2015. U.S. Department of Education (https://www.ed.gov/essa?src=rn). Truy cập tháng 12 năm 2023.
No Child Left Behind: NCLB, 2001. U.S. Department of Education (https://www2.ed.gov/nclb/landing.jhtml). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Affordable Care Act: ACA, 2010. Healthcare.gov (https://www.healthcare.gov/glossary/affordable-care-act/). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Americans with Disabilities Act: ADA, 1990. U.S Equal Employment Opportunity Commission.(https://www.eeoc.gov/americans-disabilities-act-1990-original-text). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Civil Rights Act of 1957. Justice (https://www.justice.gov/d9/pages/attachments/2022/10/14/la_19580131_the_civil_rights_act_of_1957.pdf). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Civil Rights Act of 1960. Senate (https://www.senate.gov/artandhistory/history/resources/pdf/Civil_Rights_Act_1960.pdf). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Civil Rights Act of 1964. The Library of Congress (https://www.loc.gov/exhibits/civil-rights-act/civil-rights-act-of-1964.html). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Civil Rights Act of 1991. U.S Equal Employment Opportunity Commissio. (https://www.eeoc.gov/civil-rights-act-1991-original-text). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The COVID-19 Hate Crimes Act, 2021. Congress.gov (https://www.congress.gov/bill/117th-congress/senate-bill/937/text). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Equal Pay Act of 1963. U.S Equal Employment Opportunity Commission (https://www.eeoc.gov/statutes/equal-pay-act-1963). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Fair Housing Amendments Act, 1988. Congress.gov (https://www.congress.gov/bill/100th-congress/house-bill/1158). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Lilly Ledbetter Fair Pay Act, 2009. U.S Equal Employment Opportunity Commission (https://www.eeoc.gov/laws/guidance/equal-pay-act-1963-and-lilly-ledbetter-fair-pay-act-2009). Truy cập tháng 12 năm 2023.
The Voting Rights Act of 1965. The Library of Congress (https://www.loc.gov/search?new=true&q=The+Voting+Rights+Act+of+1965). Truy cập tháng 12 năm 2023.
DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v9i2b.8323
Refbacks
- There are currently no refbacks.
=====================================================
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Đại học Quốc gia Hà Nội
ISSN 2354-1172