Xu hướng hội nhập tam giáo thời Lý - Trần

Abstract

Trong lịch sử Việt Nam, đã có ba lần diễn ra sự hội nhập giữa Nho - Phật - Đạo, lần thứ nhất xảy ra vào khoảng thế kỷ II - III, lần thứ hai diễn ra vào thời Lý - Trần, lần thứ ba xảy ra vào nửa cuối thế kỷ XVIII. Vị trí, vai trò của mỗi học thuyết trong mối quan hệ tam giáo không chỉ có sự khác biệt giữa thời Lý - Trần với các thời đại khác, mà còn thể hiện sự khác biệt ở các giai đoạn phát triển dưới thời Lý - Trần. Trong bài viết này, tác giả sẽ tập trung phân tích nguồn gốc của chủ trương hội nhập tam giáo và biểu hiện của sự hội nhập ấy, không chỉ ở sự cùng tồn tại, thâm nhập vào nhau, bổ sung cho nhau giữa các dòng tư tưởng, mà còn ở sự biến thiên về vai trò của Nho giáo và Phật giáo trong mối quan hệ tam giáo thời Lý - Trần, thể hiện ở sự gia tăng vị thế của tầng lớp nho sĩ so với tầng lớp tăng lữ dưới các triều đại này.

Ngày nhận 24/5/2023; ngày chỉnh sửa 14/7/2023; ngày chấp nhận đăng 30/12/2023