Tác động của nhân tố kinh tế đến chính sách đối ngoại Mỹ: Lịch sử và hiện tại

Trần Thị Vinh, Nguyễn Hùng Sơn

Abstract


Tóm tắt: Lịch sử quan hệ quốc tế từ thời cận đại đến nay cho thấy, kinh tế luôn là một thành tố quan trọng trong chính sách đối ngoại của các quốc gia nói riêng và quan hệ quốc tế nói chung. Nước Mỹ, siêu cường có ảnh hưởng lớn mạnh nhất trên thế giới cũng không phải là một ngoại lệ. Lịch sử chính sách đối ngoại Mỹ trong thế kỷ XX và đặc biệt là hai thập niên đầu thế kỷ XXI cho thấy tác động to lớn của nhân tố kinh tế đối với quá trình hoạch định và thực thi chính sách đối ngoại. Những biến động to lớn của nền kinh tế Mỹ luôn tác động đến những điều chỉnh, thay đổi về đường lối đối ngoại. Bài viết làm rõ vai trò, tác động của nhân tố kinh tế đến chính sách ngoại giao Mỹ trên phương diện lý thuyết và thực tiễn thông qua việc phân tích những tác động của nhân tố kinh tế đến việc hoạch định và điều chỉnh chính sách đối ngoại Mỹ từ đầu thế kỷ XX đến nay, tập trung vào 10 năm gần đây (2009-2019).

Ngày nhận 29/7/2019; ngày chỉnh sửa 04/12/2019; ngày chấp nhận đăng 28/02/2020


Keywords


Chính sách đối ngoại; nhân tố kinh tế; chủ nghĩa hiện thực; chủ nghĩa tự do; thuyết kinh tế chính trị quốc tế.

References


Cohen, Benjamin J. 2008. International Political Economy: An Intellectual History. New Jersey, US: Princeton University Press.

Danzer, Gerald A and other authors. 2002. The Americans: Reconstruction throught the 20th Century. McDougal Littell, Evanston, Illinois - Boston - Dallas.

Department of Defense. 2019. “Indo-Pacific Strategy Report”. Department of Defense Official Website, p.8 (https://media.defense.gov/2019/May/31/2002139210/-1/-1/1/dod_indo_pacific_strategy_report_june_2019.PDF). Truy cập tháng 8/2019.

Donnelly Jack. 2000. Realism and International Relations (Themes in International Relations). Cambridge, UK: Cambridge University Press.

Dumbrell John. 2009. Clinton’s Foreign Policy: Between the Bushes, 1992-2000. NY, USA: Routledge

Encyclopedia Britanica. “Treaty of Portsmouth 1905” (https://www.britannica.com/event/Treaty-of-Portsmouth). Truy cập tháng 6 năm 2019.

Gilens, Martin and Benjamin I. Page. 2014. “Testing Theories of American Politics: Elites, Interest Groups, and Average Citizens”. Perspectives on Politics 12 (3): : 564-581 (Princeton University Press).

Gilpin, Rober. 1987. The International Political Economy of International Relation, First Edition. New Jersey, USA: Princeton University Press.

Harvey David. 2007. A Brief History of Neoliberalism. New York, USA: Oxford Univesity Press.

Hynes P. 2019. “Trump’s Economic Sanction: The War by Another Name”. Informed Comment (https://www.juancole.com/2019/09/economic-sanctions-another.html). Truy cập tháng 9 năm 2019.

Jentleson, Bruce W. 2004. Chính sách đối ngoại Hoa Kỳ: Động cơ của sự lựa chọn trong thế kỷ XX. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật.

Krauthammer Charles. 2016. “The arrow of history”. The Washington Post (https://www.washingtonpost.com/opinions/the-arrow-of-history/2016/05/26/ff384f7c-2369-11e6-9e7f-57890b612299_story.html). Truy cập tháng 6 năm 2019.

National Defence Strategy of USA 2018. (https://dod.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2018-National-Defense-Strategy-Summary.pdf). Truy cập tháng 7 năm 2019.

Nye Joseph S. Nye, Jr. 2016. Tương lai của quyền lực. Hà Nội: Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông.

Obama Barack. 2009. “President Barack Obama’s Inaugural Address”. (https//obamawhitehouse.achives.gov/blog/2009/01/21/president-barack-obamas-inaugural-address). Truy cập tháng 7/2019.

Peleg Ilan. 2009. The Legacy of George W. Bush’s Foreign Policy. NY, USA: Routledge

Strange Susan. 1998. “States and Markets., Bloomsbury Academic Publishing Second Edition” (https://www.goodreads.com/book/show/1072754.States_and_Markets). Truy cập tháng 6 năm 2019.

The George Marshall Foundation. “History of the Marshall Plan 1948-1953” (https://www.marshallfoundation.org/marshall/the-marshall-plan/history-marshall-plan/). Truy cập tháng 7 năm 2019.

The White House. National Security Strategy 2010 (http://nssarchive.us/NSSR/2010.pdf). Truy cập tháng 7 năm 2019

The White House. National Security Strategy 2017 (https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2017/12/NSS-Final-12-18-2017-0905.pdf). Truy cập tháng 7 năm 2019.

The White House. Theodore Roosevelt 1901-1909 (https://www.whitehouse.gov/about-the-white-house/presidents/theodore-roosevelt/). Truy cập tháng 6 năm 2019.

Trump Donald. 2018. “Twitter. Dec 4, 2018” (https://www.cnbc.com/2018/12/04/trump-calls-himself-tariff-man-as-china-talks-restart-after-trade-war-truce.html). Truy cập tháng 6 năm 2019.

US Department of Defense. 2012. “Sustaining US Global Leadership: Piorities for the 21st Century Defence” (https://archive.defence.gov/news/Defense-_Strategic_Guidance.pdf ). Truy cập tháng 7 năm 2019.

US Department of State - Economic Statecraft. 2011. “Remarks of Hillary Rodham Clinton, Economic Club of New York Octorber 14, 2011” (https://2009-2017.state.gov/secretary/20092013clinton/rm/2011/10/175552.htm). Truy cập tháng 6 năm 2019.

US Department of State. Office of Historian. “American Isolationism in the 1930s” (https://history.state.gov/milestones/1937-1945/american-isolationism). Truy cập tháng 7 năm 2019.

US Department of State. 2019. Remarks of Michael R. Pompeo at the Claremont Institute 40th Aniversary Gala A Foreigner Policy from Founding, May 11, 2019.

(https://www.state.gov/remarks-at-the-claremont-institute-40th-anniversary-gala-a-foreign-policy-from-the-founding/). Truy cập tháng 7 năm 2019.

Vioti R. Paul & Kaupi V. Mark. 2001. Lý luận Quan hệ Quốc tế. Hà Nội: Học viện Quan hệ Quốc tế. Watson Matthew. 2005. Foundation of International Political Economy. Basingstok and New York: Palgrave Macmillan.

World Bank Group. 2010. China. World Bank Official Website (https://data.worldbank.org/country/china?view=chart). Truy cập tháng 9 năm 2019.




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v6i1.533

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172