Email this article 
Hide
Show all
Một nghiên cứu tổng quan về trải nghiệm của phụ nữ Việt Nam di cư kết hôn tại Đài Loan: Từ hình ảnh “cô dâu ngoại tịch” đến vị thế “công dân mới”
Abstract
Từ giữa những năm 1990, các cuộc hôn nhân xuyên quốc gia Việt Nam - Đài Loan trở thành một hiện tượng được giới học giả ở quốc tế và Việt Nam quan tâm nghiên cứu. Qua thời gian, hình ảnh phụ nữ Việt Nam di cư kết hôn đến Đài Loan đã được khắc họa và tái định hình trong các diễn ngôn chính sách của Đài Loan cũng như trong nghiên cứu của các học giả quốc tế. Tuy nhiên, những diễn biến tương tự chưa được thể hiện đầy đủ trong các nghiên cứu tại Việt Nam. Bài viết này là một nghiên cứu tổng quan dựa trên những công trình nghiên cứu trong hai thập kỷ trở lại đây đã được công bố trên các tạp chí và sách quốc tế với mục tiêu phản ánh những chiều kích đa dạng xoay quanh các chủ đề liên quan đến những trải nghiệm của phụ nữ Việt Nam di cư kết hôn đến vùng lãnh thổ Đài Loan, đồng thời đóng góp vào quá trình nhìn nhận và định hình các diễn ngôn về nhóm đối tượng này. Từ những kết quả tổng hợp và phân tích, một số hướng nghiên cứu tiếp theo có liên quan đến phụ nữ Việt Nam di cư kết hôn đến Đài Loan cũng được đề xuất.
Ngày nhận 22/8/2022; ngày chỉnh sửa 05/4/2023; ngày chấp nhận đăng 30/6/2023
DOI..................................
Keywords
References
Bélanger Danièle,Wang Hong-Zen. 2012. “Transnationlism from Below: Evidence from Vietnam-Taiwan Cross-Border Marriages Transnationlism”. Asian and Pacific Migration Journal 21(3): 291-316. doi:10.1177/011719681202100302.
Bélanger Danièle, Khuất Thu Hồng and Trần Giang Linh. 2013. “Transnational Marriages between Vietnamese Women and Asian Men in Vietnamese Online Media.” Journal of Vietnamese Studies 8(2): 81-114. doi:10.1525/vs.2013.8.2.81.
Bhugra Dinesh. 2016. “Social discrimination and social justice.” International Review of Psychiatry 28(4): 336-341. doi:10.1080/09540261.2016.1210359.
Chang Hsin-Chieh. 2013. “Transnational Marriage, Gendered Migration, and the Wellbeing of Asian Women Migrants: A Mixed-Methods Comparative Study of Taiwan and South Korea.” PhD dissertation at University of California, Los Angeles.
Chang Hsin-Chieh. 2019. “Do gender systems in the origin and destination societies affect immigrant integration? Vietnamese marriage migrants in Taiwan and South Korea.” Journal of Ethnic and Migration Studies 46(14): 2937-2955. doi: 10.1080/1369183X.2019.1585014.
Chen Eva Chian-Hui. 2011. “Taiwanese-Vietnamese transnational marriage families in Taiwan: Perspectives from Vietnamese immigrant mothers and Taiwanese teachers.” PhD dissertation at University of Illinois at Urbana-Champaign.
Chen Mei-Ying. 2010. “Becoming Taiwanese: Self-Perception of The new Taiwanese Immigrant Females.” International Journal of Asia-Pacific Studies 6: 1-22.
Cheng Chi-han. 2018. “A Vietnam Mother Shares 21 Years in Taiwan.” The News Lens (https://international.thenewslens.com/article/103809). Truy cập tháng 6 năm 2020.
Cheng Isabelle. 2021a. “Manoeuvring in the linguistic borderland: Southeast Asian migrant women’s language strategies in Taiwan.” pp. 183-202 in Taiwan - Manipulation of Ideology and Struggle for Identity edited by C.Shei. London: Routledge.
Cheng Isabelle. 2021b. “Motherhood, empowerment and contestation: the act of citizenship of vietnamese immigrant activists in the realm of the new southbound policy.” Citizenship Studies 25(7): 975-992. doi:10.1080/13621025.2021.1968688
Chien Li-Yin, Tai Chen-Jei,Yeh Mei-Chiang. 2012. “Domestic Decision-Making Power, Social Support, and Postpartum Depression Symptoms Among Immigrant and Native Women in Taiwan.” Nursing Research 61(2): 103-110. doi: 10.1097/NNR.0b013e31824482b6.
Creswell John Ward,Creswell John David. 2018. Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Thousand Oaks: SAGE.
Executive Yuan (Taiwan). 2022. “National languages development plan”. Major Policies (https://english.ey.gov.tw/News3/9E5540D592A5FECD/0ce73bb5-0330-4491-9fdb-9eb06f7114d3). Truy cập 12 tháng 12 năm 2022.
Hsia Hsiao‐Chuan. 2007. “Imaged and Imagined Threat to the Nation: The Media Construction of the ‘Foreign Brides' Phenomenon’ as Social Problems in Taiwan.” Inter-Asia Cultural Studies 8(1): 55-85. doi:10.1080/14649370601119006.
Hsia Hsiao‐Chuan. 2016. “The making of multiculturalistic subjectivity: the case of marriage migrants empowerment in Taiwan.” pp. 141-161 in Multiculturalism in East Asia: A Transnational Exploration of Japan, South Korea and Taiwan edited by K. Iwabuchi, H. M. Kim and H.-C. Hsia. London: Rowman & Littleman.
Hsia Hsiao‐Chuan. 2021. “From ‘social problems’ to ‘social assets’: geopolitics, discursive shifts in children of Southeast Asian marriage migrants, and mother-child dyadic citizenship in Taiwan.” Citizenship Studies 25(7): 955-974. doi:10.1080/13621025.2021.1968687.
Hsin Ching-Ting. 2017. “Young children’s learning of literacies in transnational and sociocultural contexts in families with immigrant mothers in Taiwan.” Australasian journal of early childhood 42(1): 33-40. doi:10.23965/AJEC.42.1.04
Hugo Graeme, Nguyen Thi Hong Xoan. 2007. “Marriage migration between Vietnam and Taiwan: A view from Vietnam.” pp. 365-391 in Watering the Neighbour's Garden: The Growing Demographic Female Deficit in Asia edited by I. Attané and C. Z. Guilmoto. Paris: CICRED.
Hung Su-Chen, Yang Wen-Shan and Yen Pei-Chih. 2010. “More than lost in translation? An exploratory study of social workers' experiences working with Vietnamese wives in Taiwan.” International Social Work 53(3): 327-338. doi:10.1177/0020872809359749.
Huynh Le Anh Huy, Huynh Quoc Tuan. 2020. “Negotiating with intimacy: Being a good Vietnamese mother in Taiwan.” Asian Journal of Women's Studies 26(4): 543-559. doi:10.1080/12259276.2020.1859172.
Lan Pei-Chia. 2008. “Migrant Women’s Bodies as Boundary Markers: Reproductive Crisis and Sexual Control in the Ethnic Frontiers of Taiwan.” Signs 33(4): 833-861. doi:10.1086/528876.
Lan Pei-Chia. 2019. “From Reproductive Assimilation to Neoliberal Multiculturalism: Framing and Regulating Immigrant Mothers and Children in Taiwan.” Journal of Intercultural Studies 40(3): 318-333. doi:10.1080/07256868.2019.1598952.
Le Bach Duong, Truong Thanh-Dam and Khuat Thu Hong. 2014. “Transnational Marriage Migration and the East Asian Family-Based Welfare Model: Social Reproduction in Vietnam, Taiwan, and South Korea.” pp.87-104 in Migration, Gender and Social Justice: Perspectives on Human Insecurity edited by T.-D. Truong, D. Gasper, J. Handmaker and S. I. Bergh. London: Springer Heidelberg.
Lê Nguyễn Đoan Khôi, Nguyễn Văn Nhiều Em, Nguyễn Thị Bảo Ngọc. 2012. “Phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội trong hôn nhân quốc tế: nghiên cứu phụ nữ lấy chồng Đài Loan và Hàn Quốc ở Đồng bằng sông Cửu Long.” Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ 24b: 190-198.
Lee Everett. 1966. “A Theory of Migration.” Demography 3(1): 47-57. doi:10.2307/2060063.
Lee Fang-Hsin. 2019. “Factors Influencing Marital Violence Among Vietnamese Women in Taiwan.” Journal of Transcultural Nursing 31(2): 128-134. doi:10.1177/1043659619849474.
Lee Mervin. 2019. “In Taiwan, a Vietnamese Baker Creates Bánh Mì Thịt From Scratch.” Saigoneer (https://saigoneer.com/saigon-food-culture/17049-in-taiwan,-a-vietnamese-baker-creates-b%C3%A1nh-m%C3%AC-th%E1%BB%8Bt-from-scratch). Truy cập tháng 6 năm 2020.
Li Chun-Hao, Hsu Shu-Yao. 2017. “Acculturation and psychological well-being of immigrant brides in Taiwan.” Asian Education and Development Studies 6(2): 138-152. doi:10.1108/AEDS-02-2016-0015.
Li Chun-Hao and Yang Wenshan. 2019. “Happiness of female immigrants in cross-border marriages in Taiwan.” Journal of Ethnic and Migration Studies 46(1): 2956-2976. doi:10.1080/1369183X.2019.1585015
Liang Hwey-Fang, Wu Kuang-Ming, Wang Ying-Hsiang, Chen Yong-Chuan. 2020. “Child‐rearing experiences and home environment concerns among Southeast Asian immigrant mothers in transnational marriage families in Taiwan.” Journal of Advanced Nursing 76(2): 632-641. doi:doi.org/10.1111/jan.14259.
Liao George. 2021. “Number of international marriages in Taiwan falls by half in 2020.” Taiwan News (https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4107482). Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2020.
Lin Jun-Hua. 2018. “‘Assisting you to become a local’: NGOs and constructed foreign spouses in Eastern Taiwan.” Gender, Place & Culture 25(1): 118-133 . doi:10.1080/0966369X.2017.1395819.
Lin Li-Hua, Hung Chich-Hsiu. 2007. “Vietnamese Women Immigrants' Life Adaptation, Social Support, and Depression.” Journal of Nursing Research 15(4): 243-255. doi:10.1097/01.jnr.0000387621.95306.98.
Lý Văn Khiến (李文潔). 2019. “台灣外籍配偶人數達55萬 越南籍佔比逐漸上升 (Số lượng phối ngẫu là người nước ngoài đạt 550.000 và tỷ lệ người Việt Nam đang gia tăng).” 台灣英文新聞 (Đài Loan Anh văn Tân Văn). (https://www.taiwannews.com.tw/ch/news/3764092). Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2020.
New Southbound Policy Portal. Không ngày tháng. “NSP countries”. Homepage (https://nspp.mofa.gov.tw/nsppe/#). Truy cập 20 tháng 7 năm 2020.
Nguyen Xoan, Tran Xuyen. 2016. “Vietnamese-Taiwanese Marriages.” pp. 157-278 in Asian Cross-border Marriage Migration: Demographic Patterns and Social Issues edited by W.-S. Yang, and M. C.-W. Lu. Amsterdam: IIAS/Amsterdam University Press.
Phạm Trọng Cường. 2005. “Kết hôn Đài Loan: Nỗi buồn về văn hóa gia đình.” Trang 24-68 trong sách Hộ tịch - Vui buồn muôn nẻo nhân sinh, tác giả Phạm Trọng Cường. Hà Nội: Nhà xuất bản Tư pháp.
Sheu Yea-huey. 2007. “Full Responsibility with Partial Citizenship: Immigrant Wives in Taiwan.” Social Policy & Administration 41(2): 179-196. doi:10.1111/j.1467-9515.2007.00546.x.
Shu Bih-Ching, Lung For-Wey and Chen Ching-Hsien. 2011. “Mental health of female foreign spouses in transnational marriages in southern Taiwan.” BMC Psychiatry 11(4): 1-9. doi:11.4.10.1186/1471-244X-11-4.
Strong Matthew. 2017. “Most new Taiwanese citizens hail from Vietnam”. Taiwan News (https://www.taiwannews.com.tw/en/news/3146873. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2020.
Tang Wen-hui Anna, Wang Hong-zen. 2011. “From victims of domestic violence to determined independent women: How Vietnamese immigrant spouses negotiate Taiwan's patriarchy family system.” Women's Studies International Forum 34(5): 430-440. doi:10.1016/j.wsif.2011.06.005.
Tang Wen-hui Anna, Béllanger Danièle, Wang Hong-zen. 2011. “Politics of Negotiation between Vietnamese Wives and Taiwanese Husbands.” pp. 134-151 in Politics of Difference in Taiwan edited by Tak-Wing Ngo, and Hong-zen Wang. Oxon: Routledge.
Trần Mạnh Cát. 2007. “Vấn đề cô dâu Việt Nam và chú rể Đài Loan.” Tạp chí Nghiên cứu Đông Bắc Á (3) (http://www.inas.gov.vn/173-van-de-co-dau-viet-nam-va-chu-re-dai-loan.html). Truy cập 15 tháng 7 năm 2020.
Trần Thị Kim Xuyến. 2005. “Nguyên nhân phụ nữ đồng bằng sông Cửu Long kết hôn với người Đài Loan (nghiên cứu tại Cần Thơ, Tiền Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang, An Giang và Vĩnh Long).” Tạp chí Xã hội học 89(1): 73-84.
Trần Thị Phụng Hà, Nguyễn Ngọc Lẹ và Nguyễn Thị Thu Thủy. 2017. “Các yếu tố xã hội liên quan đến hôn nhân xuyên quốc gia.” Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ (51c): 116-129.
Tsai Tzu-I, Chen I-Ju, Huang Song-Lih. 2011. “Motherhood journey through the eyes of immigrant women.” Women's Studies International Forum 34(2): 91-100.
doi:https://doi.org/10.1016/j.wsif.2010.12.002
Tsao Ying, Creedy Debra Kay, Gamble Jenny. 2015. “Emotional well-being of Vietnamese immigrant women during the transition to motherhood: A descriptive cohort study.” Nursing and Health Sciences 17(1): 49-56. doi:10.1111/nhs.12143.
Tseng Hsun-Hui. 2012. “Stratified Foreign Bodies, Geopolitics of Desire: Gender, Class and Race in the Transnational Marriage Market in Taiwan.” PhD dissertation at University of Washington.
Vu Thi Thu Hien. 2021. “National Identities among Foreign Spouses in Taiwan: A Case Study of the Vietnamese Spouses.” Master thesis at National Sun Yat-sen University.
Wang Hong-zen, Bélanger Danièle. 2008. “Taiwanizing female immigrant spouses and materializing differential citizenship.” Citizenship Studies 12(1): 91-106.
doi:10.1080/13621020701794224.
Wang Hong-zen, Chang Shu-ming. 2003. “The Commodification of International Marriages: Cross-border Marriage Business in Taiwan and Viet Nam.” International Migration 40(6): 93 - 116. doi:10.1111/1468-2435.00224.
Wang Hong-zen, Chen Po-wei, Tang Wen-hui Anna. 2014. “Tactical resistances in daily politics: how do battered Vietnamese wives negotiate family and state tightropes in Taiwan?” pp. 159-177 in Migration to and from Taiwan edited by K.-f. Chiu, D. Fell and P. Lin. Oxon: Routledge.
Tang Wen-hui Anna, Bélanger Danièle, Wang Hong-zen. 2011. “Politics of negotiation between Vietnamese wives and Taiwanese husbands.” pp. 134-152 in Politics of Difference in Taiwan edited by T. Ngo and H.-z. Wang. Oxon: Routledge.
Williams Lucy, Yu Mei-Kuei. 2006. “Domestic Violence in Cross-border Marriage - A Case Study from Taiwan.” International Journal of Migration, Health and Social Care 2(3):58-69. doi:10.1108/17479894200600032.
Wu Ya-Ling. 2014. “A socio-cultural approach to understanding the learning experiences of vocational training among Vietnamese immigrant women in Taiwan.” Women's Studies International Forum 44: 80-88. doi: 10.1016/j.wsif.2013.10.004.
Wu Ya-Ling, Wu Hsing-Chen. 2015. “Higher Education Learning Experiences Among Vietnamese Immigrant Women in Taiwan.” Adult Education Quarterly 65(2): 133-151. doi:10.1177/0741713614566673.
Yang Hao-Jan, Wu Jyun-yi, Huang Sheng-Shiung, Lien Mei-Huei, Lee Tony Szu-Hsien. 2014. “Perceived discrimination, family functioning, and depressive symptoms among immigrant women in Taiwan.” Archives of women's mental health 17(5): 359-366. doi:10.1007/s00737-013-0401-8.
Yang Yung Mei. 2008. “Acculturation and Health Outcome among Vietnamese Immigrant Women in Taiwan.” PhD Dissertation at Queensland University of Technology.
Yang Yung – Mei, Wang Hsiu-Hung. 2011. “Acculturation and Health-Related Quality of Life Among Vietnamese Immigrant Women in Transnational Marriages in Taiwan.” Journal of Transnational Nursing 22(4): 405-413. doi:10.1177/1043659611414144.
Yang Yung Mei, Wang Hsiu-Hung, Anderson Debra. 2010. “Immigration Distress and Associated Factors Among Vietnamese Women in Transnational Marriages in Taiwan.” The Kaohsiung Journal of Medical Sciences 26(12): 647-657. doi: 10.1016/S1607-551X(10)70099-1.
Yeh Yu-Ching, Ho Hsiang-Ju, Chen Ming-Chung. 2014. “Learning Vietnamese as a heritage language in Taiwan.” Journal of Multilingual and Multicultural Development 36(3):1-11. doi:10.1080/01434632.2014.912284.
DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v9i3.5301
Refbacks
- There are currently no refbacks.
=====================================================
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Đại học Quốc gia Hà Nội
ISSN 2354-1172