Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Trung Quốc sau Đại hội XIX và tác động đối với Campuchia

Bùi Nam Khánh

Abstract


Đại hội lần thứ XIX tháng 10/2017 là sự kiện chính trị quan trọng của Trung Quốc, được chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng và tổ chức thành công, có khả năng ảnh hưởng sâu rộng tới tình hình thế giới, khu vực. Đại hội này đánh dấu Trung Quốc đã chính thức bước vào giai đoạn mới của Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc "thời đại Tập Cận Bình". Với việc xác lập đường lối phát triển và đối ngoại mới, Đại hội XIX của Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ tác động lâu dài tới cục diện khu vực và thế giới trên các mặt chính trị, an ninh, kinh tế, trong các cấu trúc khu vực, toàn cầu. Bài viết này phân tích sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Trung Quốc sau Đại hội XIX tháng 10/2017 và đánh giá những tác động đối với Campuchia.

Ngày nhận 12/12/2018; ngày chỉnh sửa 14/3/2019; ngày chấp nhận đăng 20/8/2019


Keywords


chính sách đối ngoại; Đại hội XIX của Trung Quốc; thời đại Tập Cận Bình; quan hệ Trung Quốc - Campuchia

Full Text:

 Subscribers Only

References


Ali, Idress. 2017. "Exclusive: China finishing South Chin Sea buildings that could house missiles - U.S. officials.". Reuters (https://www.reuters.com/article/us-china-usa-southchinasea-exclusive-idUSKBN161029). Truy cập ngày 17/3/2019.

An Bình. 2016. "Trung Quốc dùng vụ thu giữ tàu lặn của Mỹ ở Biển Đông để "thử" ông Trump?". Dân Trí (https://dantri.com.vn/the-gioi/trung-quoc-dung-vu-thu-giu-tau-lan-cua-my-o-bien-dong-de-thu-ong-trump-20161217150041042.htm). Truy cập ngày 17/3/2019.

Anh Minh. 2018. "Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng". Tiền phong (https://www.tienphong.vn/the-gioi/nhat-ban-tang-chi-tieu-quoc-phong-1358157.tpo). Truy cập ngày 16/3/2019.

Bình An. 2018. "Nỗi lo lớn nhất của ông Tập về an ninh quốc gia Trung Quốc.". Vnexpress (https://vnexpress.net/the-gioi/noi-lo-lon-nhat-cua-ong-tap-ve-an-ninh-quoc-gia-trung-quoc-3749611.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Bùi Đức Khánh. 2018. "Cạnh tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương". Tạp chí Cộng sản (http://www.tapchicongsan.org.vn/home/the-gioi-van-de-su-kien/2018/52194/canh-tranh-chien-luoc-giua-trung-quoc-va-my-tai-khu-vuc.aspx). Truy cập ngày 17/3/2019.

Bùi Nam Khánh, Bùi Thị Thu Huế. 2019. "Điều chỉnh chính sách đối ngoại của Trung Quốc sau Đại hội 19 và tác động đối với khu vực Đông Nam Á". Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế số 1(116), tháng 3/2019: 116-139.

Bùi Nam Khánh. 2019a. "Adjustment of China’s foreign policies after 19th Party Congress and effects on Vietnam". Security Science & Education Review Issue 09/2019: 68-74

Bùi Nam Khánh. 2019b. "Yếu tố tác động đến sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Trung Quốc sau Đại hội 19". Tạp chí Nghiên cứu Đông Bắc Á số 7(221), tháng 7/2019: 19-28.

Cambodia. 2012. "The Constitution of the Kingdom of Cambodia". Office of the Council of Ministers (http://pressocm.gov.kh/en/archives/9539). Truy cập ngày 17/3/2019.

Chut, Wutty. 2017. "Trung Quốc đổ hàng tỉ USD vào Campuchia.". Tuổi trẻ (https://tuoitre.vn/trung-quoc-do-hang-ti-usd-vao-campuchia-501971.htm). Truy cập ngày 17/3/2019.

Clarke, Michael. 2017. "Does China have itself to blame for the trans-nationalisation of Uyghur terrorism?.". East Asia Forum (http://www.eastasiaforum.org/2017/03/30/does-china-have-itself-to-blame-for-the-trans-nationalisation-of-uyghur-terrorism/). Truy cập ngày 16/3/2019.

Đào Đình Kỳ. 2018. "Nhìn lại những tiến triển trong quan hệ của Trung Quốc đối với Cam-pu-chia từ sau Đại hội XVIII Đảng Cộng sản Trung Quốc đến năm 2017". Tạp chí Nghiên cứu quốc tế số 3 (114), tháng 9/2018: 185-205.

Đinh Công Tuấn. 2015. "Điều chỉnh chính sách đối ngoại của Trung Quốc hiện nay". Văn hóa Nghệ An (http://vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhin-ra-the-gioi/dieu-chinh-chinh-sach-doi-ngoai-cua-trung-quoc-hien-nay). Truy cập ngày 17/3/2019.

Đỗ Thị Thanh Bình, Bùi Nam Khánh. 2018. "Quan hệ Campuchia-Trung Quốc qua cách phân tích SWOT". Tạp chí Nghiên cứu quốc tế số 4 (115), tháng 12/2018: 160-185.

Đỗ Tiến Sâm. 2017. "Chuyên gia phân tích sức mạnh Tập Cận Bình và dàn lãnh đạo mới của Đảng Cộng sản Trung Quốc". Báo điện tử VTC News (https://vtc.vn/chuyen-gia-phan-tich-suc-manh-tap-can-binh-va-dan-lanh-dao-moi-cua-dang-cong-san-trung-quoc-d358774.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Đồng Xuân Thọ. 2016. "Sự điều chỉnh chiến lược của các nước lớn đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương". Tạp chí Cộng sản (http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/The-gioi-van-de-su-kien/2016/41547/Su-dieu-chinh-chien-luoc-cua-cac-nuoc-lon-doi-voi-khu.aspx). Truy cập ngày 15/3/2019.

Đức Hùng. 2013. "Hàn Quốc tăng mạnh ngân sách quốc phòng 2014 lên 32 tỷ USD". An ninh Thủ đô (https://anninhthudo.vn/quan-su/han-quoc-tang-manh-ngan-sach-quoc-phong-2014-len-32-ty-usd/507121.antd). Truy cập ngày 16/3/2019.

Duy Sơn. 2018. "Nỗ lực tăng sức mạnh quốc phòng của Hàn Quốc đề phòng Mỹ rút quân". Vnexpress (https://vnexpress.net/the-gioi/no-luc-tang-suc-manh-quoc-phong-cua-han-quoc-de-phong-my-rut-quan-3763598.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Edel, Charles. 2018. "Cambodia's Troubling Tilt toward China".” Foreign Affairs (https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2018-08-17/cambodias-troubling-tilt-toward-china). Truy cập ngày 17/3/2019.

FocusEconomics. 2018. "China Economic Outlook". FocusEconomics (http://www.focus-economics.com/countries/china). Truy cập ngày 15/10/2018.

H.Phan. 2016. "Đã có ý kiến cần xem lại vai trò của Campuchia ở ASEAN". PetroTimes (https://petrotimes.vn/da-co-y-kien-can-xem-lai-vai-tro-cua-campuchia-o-asean-457086.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Heng, Pheakdey. 2018. "Are China’s gifts a blessing or a curse for Cambodia?". East Asia Forum (http://www.eastasiaforum.org/2018/08/29/are-chinas-gifts-a-blessing-or-a-curse-for-cambodia/). Truy cập ngày 12/02/2019.

Hoa Huyền. 2018. "Nhật Bản: Tăng sức mạnh quân sự và mục tiêu sửa đổi hiến pháp". Báo mới (https://baomoi.com/nhat-ban-tang-suc-manh-quan-su-va-muc-tieu-sua-doi-hien-phap/c/27995282.epi). Truy cập ngày 16/3/2019.

Hoài Nam. 2017. "Biển Đông 2017: Trung Quốc lấn tới quân sự, làm thay đổi cục diện trên biển". Báo điện tử Tổ quốc (http://toquoc.vn/bien-dong-2017-trung-quoc-lan-toi-quan-su-lam-thay-doi-cuc-dien-tren-bien-99184011.htm). Truy cập ngày 17/3/2019.

Hoàng Phương. 2015. "Luật chống khủng bố của Trung Quốc gây tranh cãi". Người lao động (https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/luat-chong-khung-bo-cua-trung-quoc-gay-tranh-cai-20151227213558249.htm). Truy cập ngày 16/3/2019.

Hương Lan. 2017. "Phản ứng của Trung Quốc đối với việc triển khai THAAD: Thế lưỡng nan của Hàn Quốc". Nghiên cứu Biển Đông (http://nghiencuubiendong.vn/nghien-cuu-dong-bac-a/6536-phan-ung-cua-trung-quoc-doi-voi-thaad-tinh-the-luong-nan-cua-han-quoc). Truy cập ngày 17/3/2019.

Hương Ly. 2018. "Nhật Bản và thế giằng co giữa hai siêu cường Mỹ - Trung". Zing.vn (https://news.zing.vn/nhat-ban-va-the-giang-co-giua-hai-sieu-cuong-my-trung-post887484.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Issaky, Harada, Oki, Nagai and Shunsuke, Shigeta. 2018. "Xi and Abe use economy as binding force but hold back on security". Asian Review (https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Xi-and-Abe-use-economy-as-binding-force-but-hold-back-on-security). Truy cập ngày 17/3/2019.

Khurana, Gurpreet Singh. 2016. "South Sea Fleet: Emerging Lynchpin of China’s Naval Power Projection in the Indo-Pacific". National Maritime Foundation (http://maritimeindia.org/View%20Profile/635906647485261561.pdf). Truy cập ngày 17/3/2019.

Lam Giang. 2014. "Trung Quốc hốt hoảng trước nguy cơ ‘mất’ Myanmar". Pháp luật (https://plo.vn/thoi-su/trung-quoc-hot-hoang-truoc-nguy-co-mat-myanmar-474020.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Lê Hồng Hiệp. 2016. "Cần giải cứu ASEAN khỏi tay Trung Quốc". Nghiên cứu Quốc tế (http://nghiencuuquocte.org/2016/10/17/can-giai-cuu-asean-khoi-tay-trung-quoc/). Truy cập ngày 17/3/2019.

Lê Minh. 2016. "IMF cảnh báo nền kinh tế Trung Quốc dễ bị tổn thương". BNews (https://bnews.vn/imf-canh-bao-nen-kinh-te-trung-quoc-de-bi-ton-thuong/17764.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Lê Thế Mẫu. 2014. "Đôi nét về quan hệ nước lớn kiểu mới trong cục diện chính trị thế giới hiện nay". Tạp chí Quốc phòng toàn dân (http://tapchiqptd.vn/vi/binh-luan-phe-phan/doi-net-ve-quan-he-nuoc-lon-kieu-moi-trong-cuc-dien-chinh-tri-the-gioi-hien-nay/5018.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

M. Hà. 2018. "Hoảng sợ vốn Nhân dân tệ: Đồng loạt từ chối, huỷ dự án Trung Quốc". Vietnamnet (https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/hoang-so-von-nhan-dan-te-dong-loat-tu-choi-huy-du-an-trung-quoc-475213.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Mai Thùy. 2014. "Obama: Senkaku được bảo trợ bởi Hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật". Báo đất Việt (http://baodatviet.vn/the-gioi/tin-tuc-24h/obama-senkaku-duoc-bao-tro-boi-hiep-uoc-an-ninh-my-nhat-3035530/). Truy cập ngày 17/3/2019.

Mai Thùy. 2015. "Trung Quốc đau đầu xử lý bất ổn trong nước". Báo đất Việt (http://baodatviet.vn/the-gioi/tin-tuc-24h/trung-quoc-dau-dau-xu-ly-bat-on-trong-nuoc-3038852/). Truy cập ngày 16/3/2019.

Minh Quang. 2015. "Hàn Quốc tăng ngân sách quốc phòng đối phó Triều Tiên". Thanh niên (https://thanhnien.vn/thoi-su/quoc-phong/han-quoc-tang-ngan-sach-quoc-phong-doi-pho-trieu-tien-605893.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Ngô Việt Nguyên. 2015. "Mổ sẻ siêu quyền lực của Tập Cận Bình". Nghiên cứu quốc tế (http://nghiencuuquocte.org/2015/09/09/sieu-quyen-luc-cua-tap-can-binh/). Truy cập ngày 16/3/2019.

Ngọc Mai. 2017. "Đài Loan tăng ngân sách phòng vệ vì Trung Quốc". Thanh niên (https://thanhnien.vn/the-gioi/dai-loan-tang-ngan-sach-phong-ve-vi-trung-quoc-918675.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Nguyễn Hiền. 2018. "Thứ trưởng Lê Quang Mạnh làm việc với Phó Chủ tịch Ngân hàng AIIB". Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư (http://www.mpi.gov.vn/Pages/tinbai.aspx?idTin=40810&idcm=188). Truy cập ngày 22/10/2018.

Nguyễn Hoa. 2017. "Nạn tham nhũng ở Trung Quốc đã giảm nhưng vẫn chưa biến mất". An ninh Thế giới Online (http://antg.cand.com.vn/Ho-so-Interpol/Dau-tranh-phong-chong-tham-nhung-o-Trung-Quoc-Khong-de-ruoi-muoi-phat-trien-thanh-ho-bao-436472/). Truy cập ngày 17/3/2019.

Nguyễn Hoàng Cúc. 2018. "Trung Quốc dùng nỗi sợ khủng bố làm công cụ đảm bảo an ninh". Tin mới (https://www.tinmoi.vn/trung-quoc-dung-noi-so-khung-bo-lam-cong-cu-dam-bao-an-ninh-011410533.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Nguyễn Hồng Quân. 2018. "Về thế và lực quân sự hiện nay của Trung Quốc". Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế 1(112), tháng 3/2018: 102-111.

Nguyễn Hùng Sơn. 2016. "Bàn về chiến lược cường quốc biển của Trung Quốc sau đại hội XVIII". Nghiên cứu Biển Đông (http://nghiencuubiendong.vn/nghien-cuu-vietnam/5965-ban-ve-chien-luoc-cuong-quoc-bien-cua-trung-quoc-sau-dai-hoi-18). Truy cập ngày 17/3/2019.

Nguyễn Quang Thuấn. 2017. "Điều chỉnh chiến lược của Trung Quốc: tác động đến thế giới, khu vực và Việt Nam". Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam số 3/2017.

Nguyễn Thanh Minh. 2017. "Chính sách của Mỹ đối với vấn đề Biển Đông". Nghiên cứu Biển Đông (http://nghiencuubiendong.vn/y-kien-va-binh-luan/6698-chinh-sach-cua-my-doi-voi-van-de-bien-dong). Truy cập ngày 17/3/2019.

Nguyễn Thành Trung. 2018. "Mở đường cho ‘kỷ nguyên Tập Cận Bình’". Tuổi trẻ (https://tuoitre.vn/mo-duong-cho-ky-nguyen-tap-can-binh-2018022708535618.htm). Truy cập ngày 17/3/2019.

Nguyễn Thị Hồng. 2018. "Nhìn lại chặng đường 5 năm Trung Quốc triển khai Sáng kiến "Vành đai, con đường"". Tạp chí Tài chính điện tử (http://tapchitaichinh.vn/tai-chinh-quoc-te/nhan-dinh-du-bao/nhin-lai-chang-duong-5-nam-trung-quoc-trien-khai-sang-kien-vanh-dai-con-duong-142134.html). Truy cập ngày 10/2/2019.

Như Tâm. 2019. "Kinh tế Trung Quốc đang có nguy cơ tổn thương cao thế nào?". Soha (http://soha.vn/kinh-te-trung-quoc-dang-co-nguy-co-ton-thuong-cao-the-nao-20190106204744635.htm). Truy cập ngày 16/3/2019.

Panda, Ankit. 2017. "The Trump Administration Needs a Clear South China Sea Policy". The Diplomat (http://thediplomat.com/2017/01/the-trump-administration-needs-a-clear-south-china-sea-policy/). Truy cập ngày 17/3/2019.

Phạm Hoàng Sơn. 2019. "Thượng đỉnh Mỹ - Triều: Canh bạc của Trung Quốc?". Nghiên cứu quốc tế (http://nghiencuuquocte.org/2019/03/02/thuong-dinh-my-trieu-canh-bac-cua-trung-quoc/). Truy cập ngày 17/3/2019.

Phạm Sỹ Thành. 2017. "Vành đai, Con đường sau Đại hội 19". Báo Thế giới và Việt Nam (http://baoquocte.vn/vanh-dai-con-duong-sau-dai-hoi-19-61717.html). Truy cập ngày 15/10/2018.

Phan Cao Nhật Anh. 2016. "Ngân sách quốc phòng của Nhật Bản năm 2017 tăng lên 5,12 nghìn tỷ yên". Nghiên cứu Nhật Bản (http://cjs.inas.gov.vn/index.php?newsid=116). Truy cập ngày 16/3/2019.

Phong Vân. 2016. "Châu Á nóng: Đài Loan lo phòng bị, sẽ mua 13 hệ thống vũ khí phòng thủ tầm gần của Mỹ". Tạp chí điện tử VietTimes (https://viettimes.vn/chau-a-nong-dai-loan-lo-phong-bi-se-mua-13-he-thong-vu-khi-phong-thu-tam-gan-cua-my-72719.html).Truy cập ngày 16/3/2019.

Smith, Jeff M. 2015. "An Innocent Mistake". Foreign Affairs (https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2015-12-03/innocent-mistake). Truy cập ngày 17/3/2019.

Tang, Siew Mun. 2016. "China’s dangerous divide and conquer game with ASEAN". Today (https://www.todayonline.com/world/asia/chinas-dangerous-divide-and-conquer-game-asean). Truy cập ngày 17/3/2019.

Thông tấn xã Việt Nam. 2017a. "Báo cáo tại Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc (Phần 2)". Tài liệu tham khảo đặc biệt ngày 21/10/2017.

Thông tấn xã Việt Nam. 2017b. "Báo cáo tại Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc (Phần 3)". Tài liệu tham khảo đặc biệt ngày 22/10/2017.

Thông tấn xã Việt Nam. 2017c. "Báo cáo tại Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc (Phần cuối)". Tài liệu tham khảo đặc biệt ngày 24/10/2017.

Thông tấn xã Việt Nam. 2018. "Malaysia hủy 3 dự án trị giá hàng chục tỷ USD với Trung Quốc". Bnews (https://bnews.vn/malaysia-huy-3-du-an-tri-gia-hang-chuc-ty-usd-voi-trung-quoc/94156.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Thông tấn xã Việt Nam. 2019. "Trung Quốc liên tục tăng ngân sách quốc phòng hàng năm". Bnews (https://bnews.vn/trung-quoc-lien-tuc-tang-ngan-sach-quoc-phong-hang-nam/113293.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Thu Lan. 2016. "Hàn Quốc tăng 4% ngân sách quốc phòng". Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (http://cpv.org.vn/preview/newid/405463.html). Truy cập ngày 16/3/2019.

Thu Phương. 2018. "4/10 nước ASEAN cho thuê đất 99 năm, Trung Quốc cho thuê tại đặc khu tối đa chỉ 50 năm". Nhà đầu tư (https://nhadautu.vn/4-10-nuoc-asean-cho-thue-dat-99-nam-trung-quoc-cho-thue-tai-dac-khu-toi-da-chi-50-nam-d10336.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Thục Minh. 2012. "Hội nghị ASEAN không ra được Thông cáo chung". Thanh niên (https://thanhnien.vn/the-gioi/hoi-nghi-asean-khong-ra-duoc-thong-cao-chung-484978.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Trần Xuân Hiệp. 2013. "Mĩ-Cambodia-Trung Quốc và những tác động từ mối quan hệ này". Tạp chí Khoa học Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 46 (80): 92-99.

Trung Hiếu. 2019. "Quan hệ sống còn đặc biệt giữa Nga và Trung Quốc". Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam (https://vov.vn/the-gioi/ho-so/quan-he-song-con-dac-biet-giua-nga-va-trung-quoc-722960.vov). Truy cập ngày 17/3/2019.

Tử Quỳnh. 2017. "Mỹ cam kết bảo vệ các đảo Nhật tranh chấp với Trung Quốc". Vnexpress (https://vnexpress.net/the-gioi/my-cam-ket-bao-ve-cac-dao-nhat-tranh-chap-voi-trung-quoc-3536217.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

VOV. 2017. "Nhận diện Trung Quốc qua Báo cáo chính trị trình bày tại Đại hội 19". Báo điện tử của Đài tiếng nói Việt Nam (https://vov.vn/the-gioi/ho-so/nhan-dien-trung-quoc-qua-bao-cao-chinh-tri-trinh-bay-tai-dai-hoi-19-687472.vov). Truy cập ngày 16/3/2019.

Vũ Duy. 2016. "Indonesia dừng dự án đường sắt 5,5 tỷ USD với Trung Quốc". Dân Trí (https://dantri.com.vn/the-gioi/indonesia-dung-du-an-duong-sat-5-5-ty-usd-voi-trung-quoc-20160129224232567.htm). Truy cập ngày 17/3/2019.

Vũ Hoàng. 2016. "Campuchia bị nói ngăn ASEAN ra tuyên bố chung về Biển Đông". Vnexpress (https://vnexpress.net/the-gioi/campuchia-bi-noi-ngan-asean-ra-tuyen-bo-chung-ve-bien-dong-3441218.html). Truy cập ngày 17/3/2019.

Xiang, Songzuo. 2019. "The pitiful state of the Chinese economy". Asia News (http://www.asianews.it/news-en/Xiang-Songzuo:-The-pitiful-state-of-the-Chinese-economy-46023.html). Truy cập ngày 16/3/2019.




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v5i4.484

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172