Tư tưởng Cứu thế trong văn hóa và văn học Nga: sự định hình và biến đổi siêu cấu trúc

Abstract

Bài báo này chứng minh Tư tưởng Cứu thế có mặt xuyên suốt trong lịch sử văn học và văn hóa Nga và định hình một siêu cấu trúc. Tính ổn định và biến đổi của siêu cấu trúc hiện diện qua tư tưởng triết học và truyền dẫn sang văn hóa và văn học. Ba phương diện được bài báo tập trung để làm nổi bật tính ổn định và biến đổi của Tư tưởng Cứu thế ở đây liên quan đến những nội dung chính của Tư tưởng Cứu thế gắn liền với đặc trưng văn hóa Nga, đời sống tinh thần của người Nga. Tư tưởng về tính tuyển chọn, chủ nghĩa tối thượng trong tâm hồn và sự sùng bái tính toàn vẹn bên trong là ba phương diện gắn kết với nhau trong tư tưởng Nga, văn hóa Nga; chúng vừa là tiền đề vừa là hệ quả của nhau. Trong văn học Nga, sự định hình và biến đổi siêu cấu trúc của Tư tưởng Cứu thế được khẳng định thông qua sự kết hợp của hai đại tự sự lớn: “Moskva Rome thứ ba” và “Nước Nga thần thánh”, qua tư tưởng và tinh thần cứu rỗi và sự trở đi trở lại của “mã” chính thống giáo trong tất cả các tác phẩm văn học.                                 

Ngày nhận 14/8/2018; ngày chỉnh sửa 21/10/2018; ngày chấp nhận đăng 20/11/2018

DOI: https://doi.org/10.33100/tckhxhnv4.6.NguyenThiNhuTrang