Trung Quốc trong cục diện chính trị ở Đông Á từ 2009 đến đầu 2016

Abstract

Từ năm 1972, cục diện chính trị Đông Á đã được xác lập với vị trí thống trị của nước Mỹ, nhưng cục diện đó đang bị thay đổi bởi sự trỗi dậy của Trung Quốc. Việc Trung Quốc tái định hình lại chính sách đối ngoại để từ đó thiết lập nên một mô hình địa chính trị mới, với Trung Quốc là trung tâm, do hai biến số chính sau: Bên trong, sự phát triển về kinh tế đã giúp Trung Quốc gia tăng sức mạnh quốc gia và tất yếu dẫn đến nhu cầu mở rộng các lợi ích để trở thành một cường quốc khu vực và toàn cầu; bên ngoài, sự suy giảm sức mạnh của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương đã tạo cho Trung Quốc cơ hội để bành trướng. Mục đích của bài viết này là đánh giá lại cục diện chính trị khu vực Đông Á và cách thức mà Trung Quốc thay đổi cục diện chính trị đó từ năm 2009 đến đầu năm 2016, thông qua sự tương tác với các chủ thể chính là Mỹ, Nhật Bản và tổ chức ASEAN. Để thực hiện điều đó, bài viết phân tích sự thay đổi trong cấu trúc địa chính trị khu vực, tập trung vào những khác biệt và biến đổi trong xu hướng đối ngoại của Trung Quốc và Mỹ, vị thế của Trung Quốc trong tương quan với Mỹ, Nhật Bản và ASEAN.

Ngày nhận 28/3/2016; ngày chỉnh sửa 19/7/2016; ngày chấp nhận đăng 30/8/2016