Vấn đề khai thác và phát huy giá trị văn miếu hàng tỉnh ở miền Bắc Việt Nam

Abstract

Cho đến cuối thế kỷ XIX, hầu hết các tỉnh ở Việt Nam đều có văn miếu. Cùng với Văn miếu Thăng Long - Hà Nội và Văn miếu Huế, 26 văn miếu hàng tỉnh đã để lại một hệ thống di sản gắn liền với việc thờ các tiên hiền, tiên Nho, những nhân tài, trí thức của quốc gia, của các địa phương và gắn với truyền thống trọng học, trọng nhân tài của người Việt Nam. Đến nay, số văn miếu hiện còn ở các tỉnh miền Bắc không nhiều. Có một số văn miếu được phục hồi và xây mới. Các văn miếu hàng tỉnh mặc dù đã được đa dạng hóa hoạt động nhằm khai thác giá trị, đưa chúng trở thành những di sản sống trong cộng đồng, song vẫn gặp phải không ít khó khăn. Qua thực tế nghiên cứu, khảo sát điền dã tại một số văn miếu hàng tỉnh hiện còn ở miền Bắc, bằng việc sử dụng lý thuyết liên quan đến bảo tồn và phát huy di sản, bài viết này tập trung chỉ ra những đặc trưng, tính chất và giá trị của loại hình văn miếu hàng tỉnh, từ đó đề xuất một số gợi ý nhằm nâng cao hơn nữa hoạt động khai thác và phát huy giá trị của di sản này.

Ngày nhận 17/3/2022; ngày chỉnh sửa 08/6/2022; ngày chấp nhận đăng 30/8/2022