Phản ứng và hệ quả chính sách từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung (2017-2020)
Abstract
: Bài viết này phân tích vị thế chiến lược và các phản ứng chính sách của Việt Nam trong giai đoạn đầu của cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc (2017-2020). Thông qua việc khai thác dữ liệu thương mại, văn kiện chính thức và các nghiên cứu tình huống, nghiên cứu cho thấy Việt Nam đã hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư gia tăng và tăng trưởng xuất khẩu. Theo đó, Việt Nam cũng như phải đối mặt với các rủi ro từ bên liên quan, bao gồm cáo buộc gian lận xuất xứ và thặng dư thương mại ngày càng lớn với Hoa Kỳ. Nhằm ứng phó với các ảnh hưởng tiêu cực từ cuộc chiến tranh thương mại, Việt Nam đã điều chỉnh thuế quan có trọng điểm, tăng cường thực thi quy định hải quan, và siết chặt quy trình xác minh xuất xứ hàng hóa. Nghiên cứu đề xuất bốn khuyến nghị chính sách tích hợp và dựa trên bằng chứng thực tiễn, tập trung vào tăng cường độ tin cậy trong quản trị quy định, tái cân bằng cán cân thương mại, nâng cao giá trị gia tăng nội địa, và hiện thực hóa hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA).
Ngày nhận 15/10/2024; ngày chỉnh sửa 20/12/2024; ngày chấp nhận đăng 22/01/2025
Keywords
References
Bown Chad. 2018. "Trump’s Steel and Aluminum Tariffs Are Counterproductive. Here Are 5 More Things You Need to Know." Peterson Institute for International Economics. (https://www.piie.com/blogs/trade-and-investment-policy-watch/2018/trumps-steel-and-aluminum-tariffs-are). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Bown Chad. 2022. "US–China Phase One Tracker: China’s Purchases of US Goods." Peterson Institute for International Economics (https://www.piie.com/research/piie-charts/us-china-phase-one-tracker-chinas-purchases-us-goods). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Bown Chad và Melina Kolb. 2023. "Trump’s Trade War Timeline: An Up-to-Date Guide." Peterson Institute for International Economics. (https://www.piie.com/blogs/trade-and-investment-policy-watch/trump-trade-war-china-date-guide). Truy cập tháng 11 năm 2024.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư. 2020. “Báo cáo tóm tắt về tình hình đầu tư trực tiếp nước ngoài năm 2019”. Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư
(https://www.mpi.gov.vn/en/Pages/2020/Brief-on-foreign-direct-investment-of-2019-176349.aspx). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Đỗ Mỹ Dung. 2018. "Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung và những tác động đến Việt Nam năm 2018" Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
(https://khoahoc.neu.edu.vn/Resources/Docs/SubDomain/khoahoc/hoi-thao-quoc-gia/Ky-yeu-KTVN-2018/7.Do-My-Dung.pdf). Truy cập tháng 12 năm 2024.
European Commission. 2024. "EU–Vietnam Free Trade Agreement (EVFTA) Overview." European Commission Website. (https://policy.trade.ec.europa.eu/eu-trade-relationships-country-and-region/countries-and-regions/vietnam/eu-vietnam-agreement_en). Truy cập tháng 11 năm 2024.
Nguyễn Hùng Thanh, Nguyễn Minh Hoàng, Lê Anh Dũng. 2020. "Risks of Vietnamese Enterprises in Trade Relations with China. "ResearchGate (https://www.researchgate.net/publication/341441735_Risks_of_Vietnamese_enterprises_in_trade_relations_with_China). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Nguyễn Thị Thu Trang. 2020. "Giải pháp cho nền kinh tế Việt Nam trước ảnh hưởng từ cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung." Tạp chí Công Thương, ngày 10/02/2020.
(https://ojs.tapchicongthuong.vn/vi/ojs-post/giai-phap-cho-nen-kinh-te-viet-nam-truoc-anh-huong-tu-cuoc-chien-tranh-thuong-mai-my-trung-63469.htm). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Nguyễn Thu Hương. 2019. "Tác động của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đến Việt Nam và đề xuất một số giải pháp". Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng, số 202, tháng 3/2019. (https://hvnh.edu.vn/tapchi/vi/thang-3-19/nguyen-thu-huong-tac-dong-cua-chien-tranh-thuong-mai-my-trung-den-viet-nam-va-de-xuat-mot-so-giai-phap-262.html). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Office of the United States Trade Representative (USTR). 2017. "Initiation of Section 301 Investigation: China’s Acts, Policies, and Practices Related to Technology Transfer, Intellectual Property, and Innovation". USTR Website.
(https://ustr.gov/issue-areas/enforcement/section-301-investigations/section-301-china/investigation). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Office of the United States Trade Representative (USTR). 2018a. "Notice of Action and Request for Public Comment Concerning Proposed Determination of Action Pursuant to Section 301". Federal Register
(https://www.federalregister.gov/documents/2018/06/20/2018-13248). Truy cập tháng 11 năm 2024.
Office of the United States Trade Representative (USTR). 2018b. "Notice of Modification of Section 301 Action." Federal Register (https://www.federalregister.gov/documents/2018/08/16/2018-17709). Truy cập tháng 11 năm 2024.
Office of the United States Trade Representative (USTR). 2018c. "Notice of Modification of Section 301 Action." Federal Register (https://www.federalregister.gov/documents/2018/09/21/2018-20610). Truy cập tháng 11 năm 2024.
Office of the United States Trade Representative (USTR). 2020. "Economic and Trade Agreement Between the United States of America and the People’s Republic of China (Phase One)." USTR Website. (https://ustr.gov/countries-regions/china-mongolia-taiwan/peoples-republic-china/phase-one-trade-agreement/text). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Tạp chí Tài chính. 2018. "Chiến tranh thương mại Mỹ–Trung và một số tác động đến Việt Nam." Tạp chí Tài chính, ngày 17/10/2018 (https://tapchitaichinh.vn/chien-tranh-thuong-mai-my-trung-va-mot-so-tac-dong-den-viet-nam.html). Truy cập tháng 1 năm 2025.
Thomson Reuters Practical Law. 2019. "US Agrees to Reduce Section 301 Tariffs on List 4A Chinese Goods and Suspend Tariffs on List 4B Goods." Thomson Reuters. (Truy cập thông qua Google Search). Truy cập tháng 12 năm 2024.
Vietnam WTO Center. 2024. "Vietnam Makes Most of CPTPP to Join Global Supply Chains." Trung tâm WTO Việt Nam (https://wtocenter.vn/chuyen-de/26484-vietnam-makes-most-of-cptpp-to-join-global-supply-chains). Truy cập tháng 12 năm 2024.
DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v11i1b.13472
Refbacks
- There are currently no refbacks.
=====================================================
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Đại học Quốc gia Hà Nội
ISSN 2354-1172