Triết học và khoa học nhìn từ quan điểm của Nikolai Berdyaev

Phan Thành Nhâm

Abstract


Nikolai Berdyaev (1874-1948) là triết gia Nga nổi tiếng, có những đóng góp sâu sắc cho triết học tôn giáo và triết học hiện sinh, với trọng tâm là các khái niệm về tự do, sáng tạo và bản diện cá nhân. Berdyaev được xem là một trong những nhà tư tưởng quan trọng nhất của thế kỷ XX, người đã đặt nền móng cho các cuộc thảo luận về mối quan hệ giữa triết học và khoa học, giữa tự do và tất yếu, sáng tạo và thích ứng. Những tác phẩm nổi bật của Berdyaev như Mục đích của sáng tạo và Triết học của tự do là minh chứng cho sự sâu sắc và đa chiều trong tư duy của ông về các vấn đề này. Trong bài viết này, tác giả phân tích làm rõ các khía cạnh khác nhau trong quan điểm của Berdyaev về triết học và khoa học, trong đó tập trung vào những nội dung chính sau: (i) Sự phê phán của Berdyaev đối với khát vọng triết học có tính khoa học hay tương tự khoa học; (ii) Triết học và khoa học: Hai con đường tìm kiếm chân lý; (iii) Sự khác biệt giữa tự do và tất yếu, sáng tạo và thích ứng trong mối quan hệ giữa triết học và khoa học. Từ đó, bài viết sẽ đưa ra những bình luận và nhận xét để thấy rõ hơn tầm quan trọng và ý nghĩa của các quan điểm này trong bối cảnh triết học đương đại.

Ngày nhận 16/8/2024; ngày chỉnh sửa 01/11/2024; ngày chấp nhận đăng 28/02/2025


Keywords


Berdyaev; triết học; khoa học; tự do.

References


Berdyaev Nicolai. 1953. Truth and Revelation. Trans. R. M. French. New York: Harper and Bros.

Berdyaev Nikolai. 2015. Con người trong thế giới tinh thần (Nguyễn Văn Trọng dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Tri thức.

Berdyaev Nikolai. 2016. Triết học của tự do (Đỗ Minh Hợp dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Tri thức.

Berdyaev Nikolai. 2022. Mục đích của sáng tạo (Đỗ Minh Hợp dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Tri thức.

Berdyaev Nikolai. 2023. Thân phận con người trong thế giới hiện đại (Ngọc Giao dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam.

Bodea Raul Ovidiu. 2019. “Nikolai Berdyaev’s Dialectics of Freedom: In Search for Spiritual Freedom”. Open Theology 5(1): 299–308.

C. Mác, Ph. Ăngghen. 1995. Toàn tập, Tập 21. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Đỗ Minh Hợp. 2014. Lịch sử triết học phương Tây, Tập 3: Triết học phương Tây hiện đại. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Gennadyevich Makuhin Petr. 2014. “Contemporary Actuality of N. A. Berdyaev’s Criticism of an Idea of Scientism as Improper Transference of Scientific Methods on Other Areas of Culture”. Intellectualarchive 3(2): 79-83.

Mai K Đa, Dương Quốc Quân, Lê Thị Tuyết. 2021. Lược sử triết học Nga. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Musyuchuk Viktoriya. 2014. “Tư tưởng tự do và sáng tạo của Nikolai Berdyaev: Quan niệm và tiếp nhận” (Phạm Gia Lâm dịch). Tạp chí Khoa học Xã hội 3: 102-111.

Nagel Thomas. 2020. Ồ, thế có nghĩa là sao nhỉ? Một dẫn nhập ngắn vào triết học (Nguyễn Thị Hồng Ngọc dịch). Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.

Nguyễn Văn Trọng. 2020. Ghi chép về tự do. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

Obolevitch Teresa. 2019. Faith and science in russian religious thought. UK: Oxford University Press.

Pattison George. 1999. Anxious Angels: A Retrospective View of Religious Existentialism. London: Macmillan Press.

Pattison George. 2001. “Introduction: Reading Dostoevsky Religiously”. Pp 1-30 in Dostoevsky and the Christian Tradition, edited by George Pattison and Diane Oenning Thompson. Cambridge, UK: Cambridge University Press.

V.I. Lênin. 2016. Toàn tập, tập 45. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.

Zeldin Mary‐Barbara. 1969. “Nicholas Berdyaev: Creative Freedom”. Southern Journal of Philosophy 7: 207-215.




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v11i1.13118

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172