Triều Lý của Việt Nam và nguồn gốc của họ Lý Tinh Thiện

Abstract

Việc họ Lý Hoa Sơn đến Hàn Quốc vào cuối triều đại Goryeo (Cao Ly) đã được biết đến vào khoảng những năm 1940. Nhưng trước đó, vào giữa triều đại Cao Ly, hoàng tử Lý Dương Côn của vương triều Lý (Việt Nam) đã đến Cao Ly và định cư tại Khánh Châu, và được biết đến với tên gọi họ Lý Khánh Châu vào đầu những năm 1990. Theo Gia phả họ Lý Tinh Thiện, hậu duệ đời thứ 6 của Lý Dương Côn và con trai của ông, Lý Nghĩa Mẫn, một võ quan từng nắm quyền trong triều Cao Ly, đã được ghi chép trong Sử Cao Ly với tên gọi dòng họ Lý Khánh Châu. Tuy nhiên, không có bất kỳ tài liệu nào của Việt Nam hay Cao Ly đề cập đến Lý Dương Côn. Việc cho rằng dòng họ Lý Tinh Thiện đến từ Việt Nam được Pyeon Hong Gy (Phiếu Hoằng Cơ) đưa ra lần đầu tiên. Lập luận của ông dựa trên cuốn Gia phả họ Lý Tinh Thiện (Ấn bản năm 1938) được lưu giữ tại Thư viện Quốc gia Hàn Quốc. Sau khi Lý Nhân Tông băng hà, Lý Dương Hoán (Lý Thần Tông) đã lên ngôi khi còn trẻ và luôn đề cao cảnh giác, chuẩn bị cho mọi trường hợp khẩn cấp. Lý Dương Côn, dù là em trai của Lý Dương Hoán, đã bị nghi ngờ và cảm thấy nguy hiểm đến tính mạng, nên vào đầu thế kỷ XII đã đến Nam Tống. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Nam Tống đang bị đe dọa bởi nước Kim, vì vậy ông có thể đã đến Cao Ly. Lý Nghĩa Mẫn, được đề cập trước đó, bị ám sát bởi một nhóm võ tướng khác, và bị “tru di tam tộc”. Khi đó, người con dâu còn sống sót đã đưa con trai đến Tinh Thiện, nhưng bà không quan tâm đến công việc gia đình. Người ta kể rằng, con trai của bà là Yi U Won (Lý Ngộ Nguyên), sau khi từ chức quan, đã chuyển đến JeongSeon, Gangwon-do, và đổi thành Lý Tinh Thiện theo tên của địa phương đó.

Ngày nhận 22/7/2024; ngày chỉnh sửa 17/12/2024; ngày chấp nhận đăng 28/02/2025