Trẻ em và những chấn thương: Trường hợp Totto-chan bên cửa sổ (Kuroyanagi Tetsuko) và Ngồi khóc trên cây (Nguyễn Nhật Ánh)

Trịnh Đặng Nguyên Hương

Abstract


Chấn thương ở trẻ em là một chủ đề ít gặp trong phê bình chấn thương và văn học thiếu nhi. Bài viết này đặt cạnh nhau hai tác phẩm Totto-chan bên cửa sổ của Kuroyanagi Tetsuko (Nhật Bản) và Ngồi khóc trên cây của Nguyễn Nhật Ánh (Việt Nam), soi chiếu từ lý thuyết chấn thương để chỉ ra trẻ em hoàn toàn có thể gặp phải chấn thương như người lớn, đặc biệt với trẻ em, chấn thương có thể để lại di chứng lâu dài, thậm chí ảnh hưởng tới suốt cuộc đời sau này, dẫn tới vấn đề cần “chữa lành đứa trẻ bên trong” hết sức khó khăn ở người trưởng thành. Bên cạnh đó, bài viết cũng chỉ ra vai trò quan trọng của người lớn trong việc dự cảm, phát hiện, nâng đỡ, hỗ trợ trẻ em vượt qua những chấn thương tinh thần thời thơ ấu.

Ngày nhận 15/4/2024; ngày chỉnh sửa 28/8/2024; ngày chấp nhận đăng 30/12/2024


Keywords


phê bình chấn thương; dự cảm chấn thương; đứa trẻ bên trong; chữa lành; văn học thiếu nhi.

References


Bảo Ninh. 2011. Nỗi buồn chiến tranh. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ.

Bartal Ory. 2016. “From Hiroshima to Fukushima: Comics and Animation as Subversive Agents of Memory in Japan.” pp. 101-115 in Interdisciplinary Handbook of Trauma and Culture, edited by Yochai Ataria, David Gurevitz, Haviva Pedaya, and Yuval Neria. Switzerland: Springer.

Cao Kim Lan. 2018. “Chấn thương kép trong Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh”. Nghiên cứu văn học 12: 46-63.

Caruth Cathy. 2016. “Những kinh nghiệm không được khẳng định: Chấn thương và những khả năng của lịch sử” (Trần Ngọc Hiếu dịch). Trang 545-563 trong sách Lý thuyết và ứng dụng lý thuyết trong nghiên cứu văn học, Stephen Owen, David Damrosch & Karen Thornber (Trần Hải Yến tổ chức bản thảo). Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

Caruth Cathy. 2020. “Vết thương và giọng nói” (Hải Ngọc dịch). Khoa Ngữ văn – Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (http://nguvan.hnue.edu.vn/Nghiên-cứu/Lý-luận-văn-học/p/vet-thuong-va-giong-noi-1032). Truy cập tháng 3 năm 2024.

Diệp Yến. 2013. “Sách Nguyễn Nhật Ánh tái bản trước khi phát hành”. Người lao động (https://nld.com.vn/su-kien/sach-nguyen-nhat-anh-tai-ban-truoc-khi-phat-hanh-20130625110635922.htm). Truy cập tháng 4 năm 2024.

Đặng Hoàng Oanh. 2021. “Phác thảo hành trình của lí thuyết chấn thương trong lịch sử tư tưởng phương Tây”. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 18 (4): 657-668.

Đặng Thị Thái Hà. 2023. “Bạo lực và chấn thương – đọc Thoạt kỳ thủy của Nguyễn Bình Phương.” Trang 128-143 trong sách Nguyễn Bình Phương – những mê lộ nghệ thuật, Chủ biên Nguyễn Đăng Điệp. Hà Nội: Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Đỗ Thị Phương Lan. 2024. “‘Chấn thương di dời’ trong một số truyện ngắn Việt Nam hải ngoại sau 1975”. Hội Nhà văn Việt Nam (https://vanvn.vn/chan-thuong-di-doi-trong-mot-so-truyen-ngan-viet-nam-hai-ngoai-sau-1975/). Truy cập tháng 4 năm 2024.

Gilbert Catherine. 2013. Writing Trauma: The Voice of the Witness in Rwandan Women's Testimonial Literature. Dissertation. UK: University of Nottingham.

Goldberg Amos. 2009. “Chấn thương, tự sự và hai hình thức của cái chết (phần cuối)” (Hải Ngọc dịch). Hải ngọc’s weblog (https://hieutn1979.wordpress.com/2009/06/23/tư-liệu-tham-khảo-amos-golberg-chấn-thương-tự-sự-va-hai-hinh-thức-của-cai-chết-p3/). Truy cập tháng 3 năm 2024.

Gouin-Décarie Thérèse. 2018. Thế giới bí mật của trẻ em (Nguyễn Hiến Lê dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Hồng Đức.

Japan Today. 2014. “Anti-Korean Stickers Posted at Several Points along Shikoku Pilgrimage Route”.

(https://japantoday.com/category/national/anti-korean-stickers-posted-at-several-points-along-shikoku-pilgrimage-route). Truy cập tháng 8 năm 2024.

Kimiko Aman. 1982. ちいちゃんのかげおくり (Gửi bóng của em Chi). Nhật Bản: Nhà xuất bản Akane.

Kimiko Aman. 2020. あるひあるとき (Một ngày nào đó, một thời điểm nào đó). Nhật Bản: Nhà xuất bản Nora.

Kuroyanagi Tetsuko. 2013. Totto-chan bên cửa sổ (Trương Thuỳ Lan dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Văn học.

Kyodo News. 2022. “Man Given 4 Years in Prison for Arson in Korean Community in Kyoto”. (https://english.kyodonews.net/news/2022/08/4df6329c8a45-man-given-4-years-in-prison-for-arson-in-korean-community.html). Truy cập tháng 8 năm 2024.

Lê Tú Anh. 2014. “Từ trường hợp Đoàn Minh Phượng, nghĩ về văn học chấn thương ở Việt Nam và quan điểm nghiên cứu”. Khoa Văn học – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/nghien-cuu/ly-luan-va-phe-binh-van-hoc/4617-t-trng-hp-oan-minh-phng-ngh-v-vn-hc-chn-thng-vit-nam-va-qun-im-nghien-cu.html). Truy cập tháng 3 năm 2024.

Lê Hoa. 2015. “Văn học thiếu nhi góp phần định hướng nhân cách và phát triển tâm hồn – trí tuệ cho trẻ”. Báo Điện tử Đại biểu Nhân dân (https://daibieunhandan.vn/van-hoa/Van-hoc-thieu-nhi-gop-phan-dinh-huong-nhan-cach-va-phat-trien-tam-hon-tri-tue-cho-tre-i173160/). Truy cập tháng 3 năm 2024.

Lê Lựu. 1986. Thời xa vắng. Hà Nội: Nhà xuất bản Tác phẩm mới.

MacLeod George Steven. 2016. Approaching the Witness: Narratives of Trauma in Sub-Saharan Francophone African Literature and Film. Dissertation. USA: University of Pennsylvania.

Murakami Haruki. 1996. Rừng Nauy (Hạnh Liên, Hải Thanh dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Văn học.

Nguyễn Nhật Ánh. 2018. Ngồi khóc trên cây. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ.

Nguyễn Minh Châu. 1983. Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành. Hà Nội: Nhà xuất bản Tác phẩm mới.

Nguyễn Thị Kim Nhạn. 2023. “Chiến tranh và chấn thương: những khả thể của ngôn ngữ viết về chiến tranh trong thơ Nguyễn Bình Phương”. Trang 312-327 trong sách Nguyễn Bình Phương – những mê lộ nghệ thuật, Chủ biên Nguyễn Đăng Điệp. Hà Nội: Nhà xuất bản Hội Nhà văn.

Nguyễn Ngọc Tư. 2015. Sông. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Trẻ.

Thornber Karen. 2016. “Lý thuyết chấn thương” (Nguyễn Quốc Vinh dịch). Trang 119-143 trong sách Lý thuyết và ứng dụng lý thuyết trong nghiên cứu văn học, Stephen Owen, David Damrosch & Karen Thornber (Trần Hải Yến tổ chức bản thảo). Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

Tong Kurt Walter. 1996. Anti-Korean Sentiment in Japan and Its Effects on Korea-Japan Trade. Publishing by Center for International Studies, MIT Japan Program & Massachusetts Institute of Technology.

Vân Thanh, Nguyên An (biên soạn). 2002. Bách khoa thư Văn học thiếu nhi Việt Nam (Tập 1). Hà Nội: Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa.

Weiner Michael. 1989. The Origins of the Korean Community in Japan, 1910–1923. Manchester: Manchester University Press.

Whitfield Charles. 2023. Chữa lành đứa trẻ bên trong bạn (An Vi dịch). Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động.




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v10i6.12663

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172