Những thay đổi trong hệ thống tư pháp bản xứ ở Bắc Kỳ trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai (1918-1929)

Abstract

Ngay từ cuối Chiến tranh thế giới lần thứ nhất, xuất phát từ các mục tiêu về chính trị, kinh tế, chính quyền thực dân tiến hành “cải cách” trên nhiều lĩnh vực trong đời sống xã hội thuộc địa, trong đó có tư pháp. Cuộc “cải cách” tư pháp diễn ra trên phạm vi toàn Đông Dương, với cả hai hệ thống tư pháp Âu và tư pháp bản xứ. Với tư pháp bản xứ ở Bắc Kỳ, trọng tâm của những thay đổi này hướng đến hai bộ phận chính của nó là luật và tòa án. Về phía Pháp, việc thực hiện có kết quả cuộc “cải cách” này sẽ không chỉ đẩy hệ thống tư pháp bản xứ Bắc Kỳ từng bước tiệm cận với mô hình tư pháp hiện đại mà còn tạo cơ sở để cho phép chính quyền thực dân nắm lấy hệ thống tư pháp này, đặt nó dưới sự điều khiển của mình. Do vậy, bài viết này đặt ra mục tiêu phân tích, đánh giá về những thay đổi mà Pháp đã áp đặt với hệ thống tư pháp bản xứ tại Bắc Kỳ trong những năm sau Chiến tranh thế giới lần thứ nhất. 

Ngày nhận 02/01/2024; ngày chỉnh sửa 04/4/2024; ngày chấp nhận đăng 30/8/2024