Xuất khẩu gạo của Nam Kỳ thuộc Pháp trước năm 1914 qua nghiên cứu tài liệu lưu trữ của Anh

Abstract

Trước khi có sự xuất hiện của cao su, gạo là sản phẩm quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và thương mại Nam Kỳ thuộc Pháp. Do vậy, việc nghiên cứu về xuất khẩu gạo ở Nam Kỳ có vai trò lớn trong việc tìm hiểu lịch sử thuộc địa Pháp và lịch sử kinh tế Việt Nam đầu thế kỷ XX. Bài viết không hoàn toàn nêu ra một vấn đề mới hay tranh luận khác đi, mà cung cấp một hệ thống thông tin từ bên thứ ba để có góc nhìn đối sánh với những nghiên cứu trước, bổ sung một số tư liệu cho việc nghiên cứu và đưa ra nhận xét khách quan về vai trò của xuất khẩu lúa gạo đối với kinh tế Nam Kỳ trước năm 1914. Bằng phương pháp nghiên cứu định lượng dựa trên dữ liệu từ báo cáo của người Anh, bài viết chỉ ra sự phát triển của hoạt động xuất khẩu gạo ở Nam Kỳ, cơ cấu thị trường và vai trò của hoạt động này trong nền kinh tế Nam Kỳ. Bên cạnh đó các vấn đề như diện tích canh tác, cơ sở hạ tầng cũng được phân tích để thấy rằng sự xuất hiện của Pháp theo một góc độ nào đó là nguyên nhân chính dẫn đến sự tăng trưởng của nền kinh tế lúa gạo Nam Kỳ đầu thế kỷ XX.

Ngày nhận 01/7/2019; ngày chỉnh sửa 04/12/2019; ngày chấp nhận đăng 28/02/2020