Miền Trung Việt Nam trong mạng lưới thương mại Angkor (802-1432)

Abstract

Miền Trung Việt Nam có một vị thế địa - kinh tế, địa - chính trị, địa - văn hóa quan trọng của quốc gia và ảnh hưởng rất lớn tới sự hưng vong của nhiều vương quốc trong khu vực. Trên phương diện kinh tế, miền Trung án ngữ cửa ngõ thông thương ra biển của một số quốc gia ở vùng Đông Nam Á lục địa. Hệ thống thương cảng được thiết lập trên dải đất miền Trung được ví như giao lộ Đông - Tây của mạng lưới thương mại, trạm trung chuyển của các nguồn hàng và trung tâm của các tuyến đường thương mại trong khu vực. Với những vị thế đó, nơi đây luôn trở thành mục tiêu, đích đến cần phải chinh phục của nhiều chính thể từ Đại Việt, Chămpa đến Angkor, Ayuthaya, v.v.. Trong khoảng thế kỷ IX đến XV, Angkor (Chân Lạp) là một nhà nước, nền văn hóa và đế chế có nhiều phát triển trội vượt. Một tiểu quốc phiên thuộc Phù Nam (Việt Nam), Angkor đã từng bước phát triển thành một vương quốc hùng mạnh, xác lập phạm vi ảnh hưởng rộng lớn ở Đông Nam Á trong hơn nửa thiên niên kỷ. Vương quốc Angkor đã không ngừng mở rộng không gian và phạm vi ảnh hưởng, lan tỏa đến “vùng ngoại vi” bằng các tuyến đường hoàng gia trên cả bốn chiều không gian. Trước những biến chuyển của lịch sử khu vực và dòng chảy thương mại, miền Trung Việt Nam trở thành một mảnh ghép quan trọng trong hệ thống thương mại và khu vực ảnh hưởng của đế chế Angkor ở Đông Nam Á.

Ngày nhận 16/10/2021; ngành chỉnh sửa 10/02/2022; ngày chấp nhận đăng 30/6/2023

DOI......................................