Email this article 
Hide
Show all
Nguồn nhân lực công tác xã hội ở Việt Nam: Thực trạng và khuyến nghị
Abstract
Sau hơn 30 năm thực hiện chính sách Đổi mới của Đảng và Nhà nước, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong việc cải thiện an sinh xã hội cho người dân. Tuy nhiên mặt trái của nền kinh tế thị trường và những tác động của quá trình phát triển đã và đang có những ảnh hưởng đến việc thực hiện các quyền an sinh của người dân như trong Hiến pháp 2013 đã quy định (Điều 34). Cụ thể tỷ lệ người cần sự trợ giúp của các dịch vụ Công tác xã hội (CTXH) chiếm khoảng 28% dân số. Để đáp ứng nhu cầu dịch vụ CTXH này, việc xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ nhân viên CTXH là cần thiết trong bối cảnh ngày càng gia tăng hơn nhu cầu do những tác động của môi trường tự nhiên và xã hội. Bài viết này phân tích thực trạng nguồn nhân lực CTXH theo phương pháp tổng quan tài liệu và sử dụng số liệu thứ cấp nhằm làm rõ nguồn nhân lực trong các lĩnh vực trợ giúp xã hội, y tế và giáo dục của CTXH. Từ đó, bài viết đưa ra một số khuyến nghị nhằm tăng cường phát triển nguồn nhân lực theo hướng chuyên nghiệp hoá.
Ngày nhận 04/01/2019; ngày chỉnh sửa 11/9/2019; ngày chấp nhận đăng 25/12/2019
Keywords
References
Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình Mục tiêu quốc gia. 2017. Báo cáo tóm tắt Kết quả thực hiện công tác giảm nghèo 6 tháng đầu năm; phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2017. Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội.
Báo Đảng Cộng sản. 2014. Cần gỡ khó cho nhân lực nghề Công tác xã hội. http://dangcongsan.vn/nghe-cong-tac-xa-hoi/can-go-kho-cho-nhan-luc-nghe-cong-tac-xa-hoi-270456.html, truy cập ngày 10/8/2019.
Berkman B., & Linda. H. 2003. Social work and Health care in aging society: Education, Policy, Practice and Research. Springer Publishing Company
Nguyễn Thị Ngọc Bích. 2018. "Nâng cao hiệu quả thực hành Công tác xã hội học đường trong công tác đào tạo của Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh". Trang 210-225 trong Kỷ yếu hội thảo khoa học Công tác xã hội: Nhu cầu nhân lực và vấn đề đào tạo công tác xã hội viên. TP Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Đại học Sư phạm,.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội. 2010. Đề án phát triển nghề Công tác xã hội ở Việt Nam 2010-2010. Cục Bảo trợ Xã hội. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội. 2019. "Báo cáo tổng kết công tác Bảo trợ xã hội năm 2018. Hội nghị tổng kết công tác Bảo trợ xã hội". Hội nghị chuyên đề Công tác bảo trợ xã hội và y tế xã hội. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Lào Cai 21-22/3/2019.
Bộ Y tế Việt Nam. 2018. Báo cáo chung tổng quan ngành y tế năm 2016: hướng tới mục tiêu già hoá khoẻ mạnh ở việt nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học.
Hà Đình Bốn. 2016. Báo cáo rà soát luật pháp về Công tác xã hội. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Christopher. A, P., Matthew L. V, Stephanie L. V H, Jeanne A. S và Lary. A. 2013. "Preparing school social work for the future: An update of school social worker's táks in Iowa". Children at Schools 35 (1). 9-17. DOI 10/1093/cs/cds015
Trần Văn Công. 2018. "Tổng quan về các dịch vụ trị liệu trong Công tác xã hội". Trang 270-279 trong Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Phát triển dịch vụ trị liệu trong công tác xã hội ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động-Xã hội.
Cục Bảo trợ Xã hội. 2015. Báo cáo kết quả thực hiện điều tra, rà soát nhu cầu đào tạo của cán bộ, viên chức, nhân viên và cộng tác viên CTXH năm 2010 của toàn quốc. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Cục Bảo trợ Xã hội. 2018a. Báo cáo tổng kết công tác Bảo trợ xã hội 2017. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Cục Bảo trợ Xã hội 2018b. Thống kê đội ngũ cán bộ làm công xã hội. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Cục Trẻ em. 2018. Thống kê đội ngũ cán bộ làm Công tác bảo vệ trẻ em. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Cục Phòng, Chống tệ nạn xã hội. 2018. Thống kê đội ngũ cán bộ trong các cơ sở cai nghiện trên cả nước. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội
Bùi Tiến Dũng. 2017. "Phát triển công tác xã hội trường học: Khó khăn thách thức và giải pháp". Trang 9-17 trong Kỷ yếu hội thảo quốc tế Giải pháp phát triển công tác xã hội trong trường học ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động-Xã hội.
Farley W, Smith L,. L và Boyle, S. 2000. Introduction to social work. Allyn & Bacon publisher
Judith, A. D. 2018. The role of Social Work in integrated health. Shamhsa-HRSA
Hội các trường đào tạo Công tác xã hội Việt Nam. 2017. Báo cáo hoạt động Xây dựng cơ sở dữ liệu các trường đào tạo ngành Công tác xã hội tại Việt Nam. Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề Công tác xã hội Việt Nam
Huffman. A. 2013. "Students at risk due to a lack of family cohesiveness: A rising need for social workers in schools". The Clearing House, 86: 37-42. DOI: 10.1080/00098655.2012.731022
Trần Quốc Hùng. 2017. "Công tác xã hội trường học tại tỉnh Thừa Thiên-Huế". Tr 25-28 trong Kỷ yếu hội thảo quốc tế Giải pháp phát triển công tác xã hội trong trường học ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động-Xã hội.
Nguyễn Ngọc Hường, Chengshi Shiu. 2016. Báo cáo tổng quan: Rà soát luật pháp quốc tế về Công tác Xã hội. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Nguyễn Ngọc Hường. 2019. "Khung luật phát quốc tế và đề xuất khung pháp lý về phát triển công tác xã hội chuyên nghiệp tại Việt Nam". Hội nghị chuyên đề Công tác bảo trợ xã hội và y tế xã hội. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Lào Cai 21-22/3/2019.
Nguyễn Hải Hữu. 2017. "Việt Nam cần 300.000 nhân viên công tác xã hội". Truy cập tại https://congtacxahoi.net/viet-nam-can-300-000-nhan-vien-cong-tac-xa-hoi/
IASSW, IFSW. 2014. "Global definition of social work". https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/
Kelly và các cộng sự. 2010. School Social Work: An Evidence-Informed Framework for Practice. Oxford University Press.
Đào Thị Thuỳ Lan. 2017. "Thực trạng triển khai hoạt động Công tác xã hội tại bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hoà năm 2014-2015". Trang 183-195 trong Kỷ yếu Hội thảo khoa học: Công tác xã hội trong bệnh viện: Những vấn đề lý luận và thực tiễn thực hành..
Nguyễn Thị Thái Lan, Nguyễn Thị Thanh Hương. 2018. "Đào tạo thực hành công tác xã hội: Thực trạng, thách thức và những gợi mở từ kinh nghiệm quốc tế". Bài trình bày tại Hội thảo quốc tế về Đào tạo thực hành Công tác xã hội. Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội 12/2018.
Nguyễn Thị Thái Lan. 2016. Đào tạo Công tác xã hội ở Việt Nam: ở đâu so với chuẩn đào tạo quốc tế. Hội thảo quốc tế về Công tác xã hội. Thành phố Hồ Chí Minh 11/2016.
Nguyen Thi Thai Lan. 2017. "Developing School Social Work in Vietnam: the urgent needs from reality". Pp. 18-24 in International conference on Solutions for School social work development in Vietnam. Labour and Affairs publisher..
McKinnon, J., Kearns, A., & Crockett, J. 2004. "Equity for government school students: Reclaiming social work services in New South Wales". Australian Social Work 57: 237-246.
Nguyễn Thị Hồng Miên. 2017. "Thực trạng và các giải pháp phát triển Công tác xã hội trong trường học ở tỉnh Điện Biên". Trang 29-35 trong Kỷ yếu hội thảo quốc tế Giải pháp phát triển công tác xã hội trong trường học ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động-Xã hội. NASW. 2011. Social workers in hospital and medical Centres. National Association of Social Workers.
NASW. 2016. NASE standards for social work practice in health care settings. National Association of Social work. New York, USA.
Nguyễn Thị Kim Ngọc, Nguyễn Lệ Huyền. 2018. "Nâng cao năng lực về lĩnh vực Công tác xã hội trong bệnh viện". Trang 62-72 trong Kỷ yếu hội thảo khoa học Công tác xã hội: Nhu cầu nhân lực và vấn đề đào tạo công tác xã hội viên. TP Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
Quyết định số 35/2004/QĐ-BGDĐT ngày 11/10/2004 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình khung giáo dục đại học ngành Công tác xã hội trình độ đại học, cao đẳng. Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Quyết định 327/QĐ-BGDĐT Ban hành kế hoạch phát triển nghề công tác xã hội trong ngành giáo dục giai đoạn 2017-2020
Quyết định 2514/QĐ-BYT về việc phê duyệt đề án "Phát triển nghề Công tác xã hội trong ngành Y tế giai đoạn 2011-2015". Bộ Y tế
Quyết định số 32/2010/QĐ-TT Phê duyệt Đề án phát triển nghề công tác xã hội giai đoạn 2010 - 2020. Thủ Tướng Chính Phủ.
Thông tư số 33/2018/TT-BGDĐT hướng dẫn công tác xã hội trong trường học Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Thông tư 43/2015/TT-BYT quy định về nhiệm vụ và mô hình tổ chức thực hiện nhiệm vụ CTXH của bệnh viện. Bộ Y tế
Thông tư số 07/2013/TT-BLĐTBXH quy định tiêu chuẩn nghiệp vụ cộng tác viên công tác xã hội xã, phường, thị trấn. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Thông tư số 34/2010/TT-BLĐTBXH ngày 08/11/2010 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội quy định tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức công tác xã hội.
Thông tư liên tịch số 30/2015/TTLT-BLĐTBXH Quy định mã số và tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành Công tác xã hội. Bộ Nội vụ, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội
Thông tư số 02/2017/TTBLĐTBXH về tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp đối với người làm CTXH. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.
Thông tư số 10/2010/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 3 năm 2010 Ban hành chương trình khung Giáo dục đại học ngành Công tác xã hội trình độ đại học, cao đẳng. Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Tổng cục Thống kê. 2012. Y tế Việt Nam qua tổng điều tra cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp 2012. https://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=512&idmid=5&ItemID=13963, truy cập ngày 10/9/2019.
Vân Sơn. 2012. Công tác xã hội trong bệnh viện còn nặng tính tự phát. Báo Dân Trí. https://dantri.com.vn/suc-khoe/cong-tac-xa-hoi-trong-benh-vien-con-nang-tinh-tu-phat-1356207613.htm, truy cập ngày 10/9/2019.
UNICEF-Việt Nam. 2017. Tài liệu Kỹ thuật Phát triển Công tác xã hội tại Việt Nam và Vai trò tham gia chiến lược của UNICEF. UNICEF-Việt Nam.
UNICEF-khu vực. 2019. Multi-country review on the social service workforce in the East Asian and Pacific region.
UNICEF-Việt Nam. 2019. "Báo báo khuyến nghị xây dựng Luật Công tác xã hội Việt Nam". Bài trình bày tại Hội nghị Công tác xã hội. Đại học Khoa học xã hội nhân văn, Đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, 24-25/3/2019.
US Bureau of Labor Statistics. 2015. Occupational Employment Statistics. https://www.bls.gov/oes/home.htm, truy cập ngày 9/10/2019.
Vụ Tổ chức cán bộ. 2018. Thống kê các bệnh viện có phòng/tổ Công tác xã hội. Bộ Y tế.
DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v5i6.529
Refbacks
- There are currently no refbacks.
=====================================================
TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Đại học Quốc gia Hà Nội
ISSN 2354-1172