Đạo đức nghiên cứu khoa học xã hội: Sơ lược về lịch sử phát triển và những nền tảng lý luận

Trần Văn Kham, Phạm Huy Cường

Abstract


Đạo đức nghiên cứu khoa học xã hội xã hội đã được nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm xây dựng và phát triển trong thời gian qua. Việc có được hệ thống các quy định đạo đức nghiên cứu sẽ giúp và bảo vệ các nhà khoa học, người tham gia nghiên cứu và cả xã hội. Đồng thời, các kết quả nghiên cứu sẽ đảm bảo được mức độ tin cậy, khách quan vì mục đích và mục tiêu chung để phát triển xã hội. Bài viết này qua tổng lược quá trình phát triển và các nền tảng lý luận (với mô hình năm cấp độ, các nguyên tắc và quy tắc xây dựng) của đạo đức nghiên cứu khoa học xã hội trên thế giới, qua đó đề ra một số hàm ý cho Việt Nam hiện nay để hướng đến quốc tế hóa, hội nhập quốc tế kết quả nghiên cứu khoa học xã hội Việt Nam.

Ngày nhận 12/5/2017; ngày chỉnh sửa 28/6/2018; ngày chấp nhận đăng 03/8/2018


Keywords


Đạo đức nghiên cứu; khoa học xã hội; đạo đức; nguyên tắc đạo đức; nghiên cứu khoa học

Full Text:

 Subscribers Only

References


American Anthropological Association (AAS). 2006. Code of ethics. Arlington, VA: Author.

American Sociological Association (ASA). 1999. Code of ethics. Washington, DC: Author.

Aristotle. 1989. Nicomachean ethics (W. D. Ross, Trans.). Oxford, UK: Oxford University Press.

Beauchamp, T. L., & Childress, J. E. 1979. Principles of biomedical ethics. Oxford, UK: Oxford University Press.

Beauchamp, T. L., & Childress, J. E. 1989. Principles of biomedical ethics (3rd ed.). Oxford, UK: Oxford University Press.

Beauchamp, T. L., & Childress, J. E. 2001. Principles of biomedical ethics (5th ed.). Oxford, UK: Oxford University Press.

Báo cáo Belmont (Belmont report). 1978. Ethical guidelines for the protection of human subjects of research, Washington, DC: Government Printing Office.

Bentham, J. 1996. An introduction to the principles of morals and legislation (J. H. Burns et al., Eds.) Oxford, UK: Clarendon Press. (Original work published 1789).

Diener, E., & Crandall, R. 1978. Ethics in social and behavioral research. Chicago: University of Chicago Press.

Đại học Quốc gia Hà Nội. 2017. Dự thảo về phòng chống đạo văn trong đào tạo và nghiên cứu khoa học tại ĐHQG Hà Nội.

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP Hồ Chí Minh. 2018. Quy định về trích dẫn và chống đạo văn của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ngày 19/01/2018

Fox, R. M., & DeMarco, J. P. 1990. Moral reasoning: A philosophic approach to applied ethics. New York: Holt, Rinehart & Winston.

Frankena, W. 1963. Ethics. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Gilligan, C. 1982. In a different voice. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Hare, R. 1981. The philosophical basis of psychiatric ethics. In S. Block & P. Chodoff (Eds.), Psychiatric ethics (pp. 31–45). Oxford, UK: Oxford University Press.

Hobbes, T. 1994. Leviathan (E. Curley, Ed.). Indianapolis, IN: Hackett. (Original work published 1651).

Horowitz, I. L. (Ed.). 1967. The rise and fall of Project Camelot: Studies in the relationship between social science and practical politics. Cambridge: MIT Press.

Humphrey, L. (1975). Tearoom trade: Impersonal sex in public places. Chicago: Aldine

Jonsen, A., & Toulmin, S. 1988. The abuse of casuistry. Berkeley: University of California Press.

Katz, J. 1972. Experimentation with human beings. New York: Russell Sage Foundation.

Kershaw, D., & Fair, J. (1976). New Jersey income-maintenance experiment. NewYork: Academic Press

Kimmel, A. J. 1988. Ethics and values in applied social research. Newbury Park, CA: Sage.

Kimmel, A. J. 1996. Ethical issues in behavioral research. Cambridge, MA: Blackwell.

Kitchener, K. S. 1984. Intuition, critical evaluation and ethical principles: The foundations for ethical decisions in counseling. Counseling Psychologist, 12, 43–55.

Kitchener, K. S. 2000. Foundations of ethical practice, research, and teaching in psychology. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.

Kitchener, R. 2008. Moral philosophy. In W. A. Darity (Ed.), International encyclopedia of the social sciences (2nd ed.). New York: MacMillan.

Macklin, R. 1982. Refusal of psychiatric treatment: Autonomy, competence, and paternalism. In R. B. Edwards (Ed.), Psychiatry and ethics (pp. 331–390). Buffalo, NY: Prometheus.

Mertens, D., & Ginsberg, P. 2015. The handbook of social research ethics: New York, Sage.

Milgram, S. 1974. Obedience to authority: An experimental view. New York: Harper & Row.

Mill, J. S. 1979. Utilitarianism (G. Sher, Ed.). Indianapolis, IN: Hackett. (Original work published 1861).

Noddings, N. 1984. Caring. Berkeley: University of California Press.

Rawls, J. 1971. A theory of justice. Cambridge MA: Harvard University Press.

Resnik, D. B. 1998. The ethics of science. London: Routledge.

Rest, J. 1983. Morality. In J. Flavell & E. Markham (Eds.), Manual of child psychology: Vol. 4. Cognitive development (pp. 520–629). New York: Wiley.

Reynolds, P. D. 1979. Ethical dilemmas and social science research. San Francisco: Jossey-Bass.

Reynolds, P. D. 1982. Ethics and social science research. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Richardson, H. S. 1990. Specifying norms as a way to resolve concrete ethical problems. Philosophy and Public Affairs, 19, 279–310.

Ross, W. D. 1930. The right and the good. Oxford, UK: Clarendon Press.

Sales, B. D., & Folkman, S. (Eds.). 2000. Ethics in research with human participants. Washington, DC: American Psychological Association.

Sieber, J. E. 1992. Planning ethically responsible research. Newbury Park, CA: Sage.

Steininger, M., Newell, J. D., & Garcia, L. T. 1984. Ethical issues in psychology. Homewood, IL: Dorsey Press.

Trường Đại học Ngoại thương. 2017. Kỷ yếu hội thảo “Liêm chính học thuật: các tiêu chuẩn và biện pháp đảm bảo” ngày 11/12/2017.

Vidich, A. J., & Bensman, J. 1960. Small town in mass society. Garden City, NY: Doubleday.

Zimbardo, P. G., & White, G. 1972. The Stanford prison experiment. Stanford, CA: Stanford University.




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v4i4.368

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172