Sự chuyển hóa từ hình mẫu người quân tử thành hình mẫu người cộng sản ở Việt Nam

Abstract

Chủ nghĩa cộng sản được du nhập vào Việt Nam từ nửa cuối thập niên 1920. Đây cũng là thời điểm nền giáo dục khoa cử Nho học ở Việt Nam, môi trường góp phần quan trọng trong việc đào luyện nên hình mẫu người quân tử truyền thống bị chấm dứt (1919) do chính sách của thực dân Pháp. Tuy nhiên, với lịch sử tồn tại gần một nghìn năm ở Việt Nam, ảnh hưởng của Nho giáo vẫn rất đậm nét trong đời sống văn hóa, xã hội các tầng lớp cư dân. Điều đó đã tác động không nhỏ đến tư tưởng, lập trường của một bộ phận thanh niên trí thức Việt Nam đương thời trong việc lựa chọn trở thành người cộng sản và đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bài viết này chỉ ra một số điểm tương đồng giữa Nho giáo với Chủ nghĩa cộng sản, làm cơ sở cho sự chuyển hóa từ hình mẫu người quân tử truyền thống thành hình mẫu người cộng sản Việt Nam hiện đại.

Ngày nhận 02/8/2024; ngày chỉnh sửa 06/11/2024; ngày chấp nhận đăng 28/02/2025