Chuyện Xứ Lang Biang của Nguyễn Nhật Ánh tiếp cận từ huyền thoại gốc (Monomyth)

Abstract

Huyền thoại học là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng và có đóng góp ngày càng phong phú đối với đời sống tinh thần của con người hiện đại. Từ lý thuyết cổ mẫu (theory of archetype) của Carl Jung đến huyền thoại gốc (monomyth) của Joseph Campbell, huyền thoại học đã bước dần xuống những bậc thang từ ngôi đền hàn lâm để đến với đại chúng. Sự vận dụng lý thuyết “huyền thoại gốc” trong lĩnh vực nghiên cứu văn học tại Việt Nam bắt đầu từ khoảng hơn một thập kỷ trở lại đây và đã có một số công trình, bài viết có đóng góp về lý luận. Trong lĩnh vực sáng tác, theo khảo sát của người viết, mô hình tự sự “Hành trình người hùng” có thể tìm thấy trong không ít tác phẩm văn học trong nước, một ví dụ tiêu biểu là Chuyện xứ Lang Biang của Nguyễn Nhật Ánh. Tác phẩm đứng vững trong lòng độc giả suốt 20 năm qua (liên tục tái bản từ năm 2004 đến nay) đã chứng tỏ khả năng thành công của mô hình tự sự này trong lĩnh vực sáng tác văn học tại Việt Nam. Bài viết khảo sát việc vận dụng huyền thoại gốc “Hành trình người hùng” trong cấu trúc tự sự của Chuyện xứ Lang Biang nhằm lý giải thành công của tác phẩm, bước đầu khẳng định khả năng sản sinh thêm nhiều tác phẩm mới của huyền thoại này, qua đó góp phần thúc đẩy sự hội nhập sâu rộng hơn của văn học Việt Nam với văn học thế giới. 

Ngày nhận 10/10/2024; ngày chỉnh sửa 02/12/2024; ngày chấp nhận đăng 31/12/2024