Sở Điện báo vô tuyến Đông Dương - cơ quan quản lý thông tin liên lạc của Pháp ở Đông Dương giai đoạn 1909-1930

Trương Thị Hải

Abstract


Trong lịch sử, liên lạc luôn có ý nghĩa đặc biệt đối với các quốc gia trên thế giới. Thời kỳ thuộc địa ở Đông Dương, thông tin liên lạc là công cụ để khai thác và thống trị, là sản phẩm của văn minh phương Tây; đồng thời đóng vai trò quan trọng trong chính sách thuộc địa của Pháp. Do đó, sau khi chiếm đóng lãnh thổ, thực dân Pháp đã quan tâm, chú trọng đầu tư xây dựng, mở rộng mạng lưới liên lạc với quy mô lớn. Các tuyến đường dây được thành lập ở hầu khắp Đông Dương nhằm duy trì kết nối thường xuyên và liên tục giữa các vùng miền. Từ đó, nhu cầu thành lập cơ quan quản lý về mạng lưới liên lạc được đặt ra dẫn đến sự ra đời của Sở Điện báo vô tuyến Đông Dương. Đây là cơ quan quản lý, điều hành hoạt động vô tuyến điện báo của Pháp. Bài viết góp phần tìm hiểu về cơ cấu tổ chức, chức năng, đội ngũ nhân sự và một số hoạt động của Sở Điện báo vô tuyến Đông Dương từ năm 1909 đến năm 1930.

Ngày nhận 29/3/2022; ngày chỉnh sửa 15/5/2022; ngày chấp nhận đăng 22/6/2022


Keywords


Sở Điện báo; vô tuyến; bưu điện; Đông Dương; liên lạc

References


Beau Paul. 1908. Situation de l’Indochine de 1902 à 1907 Tome 2. Saigon : Imp Commerciale Marcellin Rey. ( Beau Paul. 1908. Tình hình Đông Dương từ năm 1902 đến năm 1907, tập 2. Sài Gòn: Nhà in Marcellin Rey).

Cantin Denis. 1997. La poste en Indochine française de la fin du XIX siècle à 1954. Université Aix-Marseille. (Cantin Denis. 1997. Bưu điện ở Đông Dương cuối thế kỷ XIX đến năm 1954. Đại học Aix-Marseille).

Đặng Phong. 2002. Lịch sử kinh tế Việt Nam 1945 - 2000 tập 1 1945 -1954. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

Despierres René. 1944. Le service des P.T.T en Indochine. Paris. (Despierres René. 1944. Dịch vụ P.T.T ở Đông Dương. Paris).

Diguet D. 1900. Annam et Indochine francaise. Augustin Challanel Éditeur. Paris. (Diguet D. 1900. An Nam và Đông Pháp. Nhà in Augustin Challanel).

Doumer Paul. 1902. Situation de l’Indochine (1897-1901). Hanoi : F-H Schneider, Imprimeur- Éditeur. (Doumer Paul. 1902. Tình hình Đông Dương (1897 -1901). Hà Nội : F-H Scheider, chủ nhà in - Nhà xuất bản.

Galembert J. De. 1931. Les administrations et les services publics Indochinois. Hanoi. 2è édition. (Galembert J.De. 1931. Các cơ quan và công sở công ở Đông Dương. Hà Nội. In lần thứ 2).

Gallin L. 1931. Le service radiotélégraphique de l’Indochine. Hanoi. Imprimerie D’extrême-Orient. (Gallin L. 1931. Dịch vụ điện báo vô tuyến ở Đông Dương. Hà Nội. Nhà in D’extrême-Orient).

Gauthier Julien. 1932. L’Indochine au travail dans la paix française. Editions Eyrolles 61. Paris: 207. (Gauthier Julien. 1932. Đông Dương hành động trong nền hòa bình Pháp. Nhà in Eyrolles 61. Paris).

Gouvernment général de l’Indochine. 1901. Bulletin économique de l’Indochine. (Phủ Toàn quyền Đông Dương. 1901. Tập san kinh tế Đông Dương).

Gouvernment général de l’Indochine. 1909. Bulletin officiel de l’Indochine française. (Phủ Toàn quyền Đông Dương. 1909. Tập san công báo Đông Dương thuộc Pháp).

Gouvernment général de l’Indochine. 1911. Direction du personnel et des affaires politiques et indigènes (Phủ Toàn quyền Đông Dương. 1911. Chỉ dẫn về nhân sự, vấn đề chính trị và người bản xứ). Hà Nội. Trung tâm lưu trữ Quốc gia I.

Gouvernement général de l’Indochine. 1931. Rapport au Conseil de Gouvernement. (Phủ Toàn quyền Đông Dương. 1931. Báo cáo Hội đồng chính phủ).

J 1093, JOIF 1918 theo Trung tâm lưu trữ Quốc gia I. 2013. Tổ chức bộ máy các cơ quan trong chính quyền thuộc địa ở Việt Nam qua tài liệu và tư liệu lưu trữ (1862 - 1945). Hà Nội : Nhà xuất bản Hà Nội.

Lanessan J.L. De. 1895. La colonisation française en Indochine. Paris. (Lanessan J.L.De. 1985. Thực dân Pháp ở Đông Dương. Paris).

Murray Martin Jean. 1980. The development of capitalism in colonial Indochina (1870-1940). London. (J.Murray Martin. 1980. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở thuộc địa (1870-1940). London).

Nguyễn Đoàn. 1968. “Bưu điện - công cụ xâm lăng Việt Nam của thực dân Pháp”. Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử 107: 45-49.

Nội các triều Nguyễn. 2005. Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, tập VIII, quyển 224-262. Huế: Nhà xuất bản Thuận Hóa.

Phông Phủ Toàn quyền Đông Dương. Organisation du personnel des Poste, Télégraphes, Radiotélégraphique de L’Indochine (Tổ chức nhân sự bưu điện, điện báo, điện báo vô tuyến ở Đông Dương). Hà Nội. Trung tâm lưu trữ Quốc gia I.

Salaun Louis. 1903. L’Indochine. Paris. (Salaun Louis. 1903. Đông Dương. Paris).

Teston E et Percheron M. 1931. L’Indochine moderne. Paris. (Teston E et Percheron M. 1931. Đông Dương cận đại. Paris).




DOI: http://dx.doi.org/10.1172/vjossh.v8i3.1068

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


=====================================================

TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Đại học Quốc gia Hà Nội

ISSN 2354-1172